ชงโคขี้ไก่ ๒

Lasiobema harmsianum (Hosseus) de Wit var. media (Craib) A. Schmitz

ไม้เถาเนื้อแข็งขนาดใหญ่ มีมือจับ กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดง กิ่งแก่เกลี้ยง ใบเดี่ยว เรียงเวียนรูปไข่ถึงรูปค่อนข้างกลม ปลายหยักเว้าเป็นแฉกตื้น ๒ แฉก ถึงหยักลึกประมาณหนึ่งในห้าของความยาวแผ่นใบ ช่อดอกแบบช่อกระจะเชิงประกอบ ออกตามซอกใบหรือปลายกิ่ง ดอกสีเขียวอมเหลืองผลแบบผลแห้งแตกสองแนว เป็นฝัก รูปขอบขนาน ส่วนที่กว้างที่สุดอยู่ค่อนไปทางปลาย

ชงโคขี้ไก่ชนิดนี่เป็นไม้เถาเนื้อแข็งขนาดใหญ่มีมือจับ กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดง กิ่งแก่เกลี้ยง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่ถึงรูปค่อนข้างกลมกว้าง ๕-๘ ซม. ยาว ๖-๙ ซม. ปลายหยักเว้าเป็นแฉกตื้น ๒ แฉก ถึงหยักลึกประมาณหนึ่งในห้าของความยาวแผ่นใบ ส่วนเว้ากว้าง ปลายสุดของแฉกมนกลม โคนเว้ารูปหัวใจ ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างเกลี้ยงถึงมีขนประปรายโดยเฉพาะตามเส้นใบ เส้นโคนใบ ๗-๙ เส้น ก้านใบยาว ๒-๖ ซม. เกลี้ยง หูใบร่วงง่ายและเร็ว

 ช่อดอกแบบช่อกระจะเชิงประกอบ ออกตามซอกใบหรือปลายกิ่ง แต่ละช่อมีดอกขนาดเล็กจำนวนมาก แกนช่อมีขนสั้นหนานุ่มสีน้ำตาลแดง ใบประดับเป็นขนแข็ง ยาวประมาณ ๒ มม. ใบประดับย่อยขนาดเล็ก ก้านดอกยาว ๓-๕ มม. ดอกตูมรูปกระสวย ปลายแหลม ความยาวรวมฐานดอก ๔-๖ มม. มีขนสั้นหนานุ่มสีเทา ฐานดอกรูปถ้วย สั้นมากดอกบานกลีบเลี้ยงแยกออกเป็น ๒-๓ แฉก โค้งพับลงกลีบดอกสีเขียวอมเหลือง มี ๕ กลีบ รูปช้อน ยาว ๔-๖ มม. ขอบหยักมนถี่ ก้านกลีบสั้น เกสรเพศผู้ ๑๐ เกสร ที่สมบูรณ์ ๓ เกสร ก้านชูอับเรณูยาวเป็น ๒ เท่าของความยาวกลีบดอก อับเรณูแคบยาวประมาณ ๑ มม. เกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน ๗ เกสร ขนาดเล็กกึ่งเท่ากัน จานฐานดอกเกลี้ยง ก้านรังไข่สั้นรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปขอบขนาน ยาวประมาณ ๕ มม. มี ๑ ช่อง ออวุลจำนวนมาก เกลี้ยง ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้น เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียขนาดเล็กเห็นไม่ชัด

 ผลแบบผลแห้งแตกสองแนว เป็นฝัก รูปขอบขนาน ส่วนที่กว้างที่สุดอยู่ค่อนไปทางปลาย ปลายมนกลม ปลายสุดเป็นติ่งหนาม มี ๖-๗ เมล็ด

 ชงโคขี้ไก่ชนิดนี่มีรายงานว่าพบเฉพาะบริเวณอำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ตามป่าดิบแล้งที่สูงจากระดับทะเล ๒๐๐-๓๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนกรกฎาคมถึงมกราคม.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ชงโคขี้ไก่ ๒
ชื่อวิทยาศาสตร์
Lasiobema harmsianum (Hosseus) de Wit var. media (Craib) A. Schmitz
ชื่อสกุล
Lasiobema
คำระบุชนิด
harmsianum
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Hosseus, Carl Curt
- de Wit, Hendrik Cornelis Dirk
ชื่อชนิดย่อย (ถ้ามี)
var. media
ชื่อผู้ตั้งชนิดย่อย (ถ้ามี)
- (Craib) A. Schmitz
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Hosseus, Carl Curt (1878-1950)
- de Wit, Hendrik Cornelis Dirk (1909-1999)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางปริญญนุช กลิ่นรัตน์