ชื่ออื่น ๆ

กาลังกาสาตัวผู้ (ทั่วไป)

จีผาแตกเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๘ ม. กิ่งรูปทรงกระบอกหรือเป็นเหลี่ยม สีเทา กิ่งอ่อนและช่อดอกมีเกล็ดสีน้ำตาลแดง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรี กว้าง ๒-๔.๕ ซม. ยาว ๗-๑๓ ซม. ปลายเรียวแหลม ปลายสุดมน โคนรูปลิ่มขอบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ไม่มีต่อมตามขอบใบด้านล่างมีเกล็ดเล็ก ๆ สีน้ำตาลแดง มีต่อมโปร่งแสงจำนวนมาก เส้นแขนงใบข้างละไม่น้อยกว่า ๒๐ เส้น ปลายเส้นโค้งจดกันก่อนถึงขอบใบ มีเส้นขอบใน ก้านใบยาวประมาณ ๕ มม.

 ช่อดอกคล้ายช่อเชิงหลั่นแยกแขนง ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่งหรือปลายกิ่ง ก้านช่อยาว ๒-๗ ซม. ช่อย่อยยาว ๑.๕-๔ ซม. แต่ละช่อมี ๓-๘ ดอก ก้านดอกยาว ๔-๗ ซม. กลีบเลี้ยงติดทน โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย ปลายแยกเป็นแฉกเล็กมาก ๕ แฉก

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลมเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๕ มม. มี ๑ เมล็ด รูปคล้ายผล

 จีผาแตกเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบขึ้นในป่าดิบ ป่ารุ่น และตามภูเขาหินปูน ที่สูงจากระดับทะเล ๒๐๐-๙๐๐ ม. ออกดอกเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม เป็นผลเดือนสิงหาคมถึงตุลาคม.