จีปุกดอย ๒

Ardisia corymbifera Mez var. euryoides K. Larsen et C. M. Hu

ชื่ออื่น ๆ
มะจ้ำก้อง (ทั่วไป)
ไม้พุ่ม กิ่งรูปทรงกระบอก กิ่งอ่อนมักมีลายประสีดำ มีขนอุยหนาแน่น ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอกแกมรูปขอบขนานถึงรูปขอบขนาน ช่อดอกคล้ายช่อซี่ร่มเชิงประกอบ มีช่อย่อยแบบช่อซี่ร่ม ออกตามปลายกิ่ง มีขนสั้นสีน้ำตาลแดง ดอกสีขาวหรือสีชมพู ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลมผิวมีต่อมสีดำอยู่ทั่วไป สุกสีแดงแกมชมพู มี ๑ เมล็ด รูปคล้ายผล

จีปุกดอยชนิดนี้เป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๑.๕ ม. กิ่งรูปทรงกระบอก กิ่งอ่อนมักมีลายประสีดำ เมื่อแก่สีน้ำตาลแกมแดงและมีขนอุยยาวหนาแน่น

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอกแกมรูปขอบขนานถึงรูปขอบขนาน กว้าง ๑.๓-๒.๖ ซม. ยาว ๕.๕-๑๑.๕ ซม. ปลายเรียวแหลมถึงเรียวแหลมยาวคล้ายหางโคนรูปลิ่มถึงมน ขอบค่อนข้างเป็นคลื่นถึงหยักมน และมีต่อมอยู่ที่มุมหยักตามขอบใบ ด้านบนเกลี้ยงเป็นมันด้านล่างมีขนอุยยาวหนาแน่น มีต่อมสีดำจำนวนมากเส้นแขนงใบข้างละ ๑๒-๑๖ เส้น ปลายเส้นโค้งจดกันใกล้ขอบใบและมีเส้นใบย่อยเชื่อมต่อถึงต่อมที่ขอบใบก้านใบยาว ๓-๕ มม. มีขนอุย

 ช่อดอกคล้ายช่อซี่ร่มเชิงประกอบ มีช่อย่อยแบบช่อซี่ร่ม ออกตามปลายกิ่ง มีขนสั้นสีน้ำตาลแดงก้านช่อยาว ๐.๕-๑ ซม. ช่อย่อยยาว ๐.๘-๑.๒ ซม. แต่ละช่อมี ๒-๔ ดอก ก้านดอกยาวประมาณ ๑.๕ ซม. ปลายก้านอวบหนากว่าโคนก้าน มีปุ่มเล็ก กลีบเลี้ยงยาวประมาณ ๓ มม. ติดทน โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อยปลายแยกเป็นแฉกเล็กมาก ๕ แฉก รูปไข่ กว้างประมาณ ๑.๕ มม. ปลายแหลม ด้านนอกเกลี้ยงหรือมีขนประปรายมีต่อมสีดำ กลีบดอกสีขาวหรือสีชมพู ยาว ๖-๘ มม. โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปไข่กว้างประมาณ ๔ มม. ยาวประมาณ ๖ มม. ปลายแหลมตามผิวมีต่อมสีดำ เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ติดที่โคนหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูสั้น อับเรณูรูปไข่หรือรูปใบหอกยาวประมาณ ๕ มม. ปลายแหลม ด้านนอกมีต่อมโปร่งแสง รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุลตั้งแต่จำนวนน้อยถึงมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ๕-๖ มม. ยอดเกสรเพศเมียเล็กแหลม

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง ๗-๘ มม. ผิวมีต่อมสีดำอยู่ทั่วไป สุกสีแดงแกมชมพู มี ๑ เมล็ด รูปคล้ายผล

 จีปุกดอยชนิดนี้เป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทยมีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือ พบตามป่าดิบไหล่เขา ริมธารน้ำที่สูงจากระดับทะเล ๑,๐๐๐-๑,๘๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคม.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
จีปุกดอย ๒
ชื่อวิทยาศาสตร์
Ardisia corymbifera Mez var. euryoides K. Larsen et C. M. Hu
ชื่อสกุล
Ardisia
คำระบุชนิด
corymbifera
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Mez, Carl Christian
ชื่อชนิดย่อย (ถ้ามี)
var. euryoides
ชื่อผู้ตั้งชนิดย่อย (ถ้ามี)
- K. Larsen et C. M. Hu
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1866-1944)
ชื่ออื่น ๆ
มะจ้ำก้อง (ทั่วไป)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางจารีย์ บันสิทธิ์