จิ้มกุ้งเป็นไม้ล้มลุก สูงได้ถึง ๒ ม. แตกกิ่งสูงปลายกิ่งเป็นช่อดอก มีขนประปราย มียางสีขาว
ใบเดี่ยว เรียงเวียนถี่เป็นกระจุกที่โคนต้นและเรียงเวียนห่าง ๆ ตามลำต้น ใบที่อยู่โคนต้นบางครั้งติดอยู่จนถึงมีดอก หยักเว้าแบบขนนกแกมรูปพิณ กว้างประมาณ ๑๕ ซม. ยาวประมาณ ๕๐ ซม. ช่วงปลายสุดเป็นรูปลูกศรปลายแหลมถึงเรียวแหลม ขอบหยักเว้าเป็นคลื่นและหยักซี่ฟัน กว้างประมาณ ๑๕ ซม. ยาวประมาณ ๒๐ ซม. ช่วงโคนใบหยักเว้าเป็นพู ๒-๔ พู เส้นแขนงใบข้างละ ๔-๕ เส้น ก้านใบมีครีบ กว้าง ๐.๓-๑ ซม. ยาว ๗-๑๕ ซม. ใบตามลำต้นมักลดรูปคล้ายเป็นก้านใบ แคบและยาว
ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายกิ่งก้านช่อดอกยาว ช่อย่อยแบบช่อกระจุก มีจำนวนมากก้านช่อย่อยยาว ๑-๒ ซม. เรียว มีใบประดับย่อย ๒-๓ ใบ ฐานดอกลักษณะเป็นช่องร่างแห วงใบประดับมี ๒-๓ ชั้น เป็นหลอดสูง ๑-๑.๒ ซม. กว้างประมาณ ๔ มม.ขอบสีม่วง ชั้นในมี ๘ ใบต่อวง แต่ละช่อกระจุกกว้างประมาณ ๒.๕ ซม. มีดอกย่อย ๑๑-๑๓ ดอก ไม่มีดอกกลาง มีแต่ดอกวงนอกรูปลิ้น เป็นดอกสมบูรณ์เพศ สีขาวหรือสีม่วงอ่อน กลีบเลี้ยงเป็นเส้น กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นแผ่นรูปไข่กลับแกมรูปเหลี่ยม กว้างประมาณ ๒ มม. ยาวประมาณ ๗ มม. เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ก้านชูอับเรณูแยกจากกัน อับเรณูเชื่อมติดกันเป็นหลอดขนาดเล็กมาก รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๑ ช่อง ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเพศเมียสีม่วง แยกเป็น ๒ แฉก
ผลแบบผลแห้งเมล็ดล่อน รูปใบหอก ยาว ๓-๓.๕ มม. มีสันเล็กน้อย สีม่วง มีกลีบเลี้ยงติดทนแบบแพปพัส ลักษณะเป็นขนแข็ง ยาวประมาณ ๗ มม. สีขาว
จิ้มกุ้งมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบขึ้นตามริมทางในป่าผลัดใบ ป่าไผ่ และป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเล ๓๐๐-๑,๗๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนตุลาคมถึงธันวาคม ในต่างประเทศพบที่เมียนมา.