เข็มพวงขาวเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูง ๒-๖ ม. ออกหน่อจากรากรอบต้น

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปใบหอกแกมรูปไข่กลับหรือรูปรี กว้าง ๓-๗ ซม. ยาว ๙-๑๗ ซม. ปลายมน แหลม หรือเว้า โคนสอบ ขอบเรียบ เป็นคลื่น เส้นแขนงใบข้างละ๖-๙ เส้น เห็นชัดทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๐.๕-๑.๕ ซม. หูใบระหว่างก้านใบยาว ๒-๓ มม. หยักเป็น ๒ แฉก

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกซ้อน ออกตามปลายกิ่งและตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง ช่อที่ออกตามง่ามใบใกล้ยอดมักมีก้านช่อดอกยาวกว่าช่อปลายยอด ชูช่อดอกเกือบเสมอกัน แต่ละช่อมีช่อย่อยจำนวนมาก ช่อย่อยมีก้านสั้นทำให้ดอกอยู่ในระนาบเดียวกัน ดอกมีกลิ่นหอมหวาน เส้นผ่านศูนย์กลางดอก ๑.๕-๑.๘ ซม. ก้านดอกสั้นมากหรือไม่มี กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูปใบหอกแคบหรือรูปขอบขนาน ปลายแหลม บิดไปด้านหลังเล็กน้อย กว้าง ๑-๒ มม. ยาว ๔-๖ มม. กลีบดอกสีขาว โคนติดกันเป็นหลอดแคบ สีเขียวอ่อน ยาว ๓-๓.๕ ซม. ปลายแยกเป็น ๔ แฉก รูปรี ปลายมน แฉกตั้งฉากกับหลอดกลีบดอก กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๗-๘ มม. แฉกมักบิดลงทำให้ดูแคบ เกสรเพศผู้ ๔ อัน ติดอยู่ที่ปากหลอดระหว่างแฉก ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ ๒ มม. อับเรณูสีเหลืองอ่อน ยาว ๓-๔ มม. รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ สีแดงอ่อน มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลหนึ่งถึงหลายเม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเป็นเส้น ยาวพ้นปากหลอดกลีบดอกประมาณ ๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๒ แฉก ยาวประมาณ ๓ มม. แต่เมื่อแรกบานจะประกบกันเป็นแท่ง

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปกลม สุกสีดำ มีเมล็ด ๑-๒ เมล็ด

 เข็มพวงขาวมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยเกือบทุกภาค ยกเว้นภาคใต้ ขึ้นตามป่าเบญจพรรณชื้นและป่าดิบแล้ง ในต่างประเทศพบที่พม่า อินโดนิเซีย นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ.