ชื่ออื่น ๆ

ชะนูด (ระยอง), นูดต้น (นครศรีธรรมราช)

แตงชั่งเป็นไม้ต้น สูงประมาณ ๘ ม. เปลือกบางเปลือกในสีส้มอมแดง หนาประมาณ ๑ ซม. มีรสขม เนื้อไม้สีเหลืองอ่อน

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีหรือรูปไข่ กว้าง ๒-๗ ซม. ยาว ๖-๒๐ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม โคนมนกว้างหรือรูปลิ่มกว้างไม่เท่ากัน ขอบเรียบ แผ่นใบเกลี้ยงหรือด้านล่างมีขนสั้นนุ่ม เส้นแขนงใบข้างละ ๘-๑๒ เส้น โคนใบมีต่อม ๑-๒ ต่อม หรือไม่มี ต่อมแบนถึงเป็นแอ่งก้านใบยาว ๐.๒-๑ ซม. หูใบรูปแถบ ร่วงง่าย

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบเป็นกลุ่ม ๒-๖ ช่อ เป็นช่อเดี่ยวหรือช่อเชิงประกอบ ช่อยาว ๒-๕ ซม. มีขนสั้นนุ่ม ก้านดอกสั้นมาก ดอกสีขาวหรือสีเขียวอมเหลือง มีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นแฉก ๗-๑๒ แฉก รูปคล้ายสามเหลี่ยมปลายแหลม ขนาดไม่เท่ากัน ยาวประมาณ ๑.๓ มม. หลอดกลีบเลี้ยงด้านนอกมีขนสั้นนุ่ม ด้านในมีขนที่โคนหลอด ไม่มีกลีบดอก เกสรเพศผู้ ๒๐-๓๐ เกสร ล้อมรอบรังไข่ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ อยู่ภายในหลอดกลีบเลี้ยง ยาวประมาณ ๒ มม. มักมีขนหนาแน่น พบบ้างที่เกลี้ยง มี ๑ ช่อง มีออวุล ๒ เม็ด ห้อยลง ก้านยอดเกสรเพศเมียอยู่ปลายรังไข่ ยาวประมาณ ๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียขนาดเล็ก

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลมถึงเป็น ๒ พู กว้าง ๐.๖-๑ ซม. ยาว ๐.๗-๑.๕ ซม. สีเขียวสุกสีแดงคล้ำถึงสีดำ มีเมล็ด ๑ เมล็ด

 แตงชั่งมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ พบตามป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๑๐๐-๑,๘๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนธันวาคมถึงกรกฎาคม ในต่างประเทศพบที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย บังกลาเทศ พม่า จีนตอนใต้ ภูมิภาคอินโดจีน และมาเลเซีย.