ชื่ออื่น ๆ

จิ้งขาว, ชิ้งบ้าน(นครศรีธรรมราช); ชิ้ง, เดือย (ตรัง); มะเดื่อปล้อง (ตราด)

 ชิ้งขาวเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๐ ม. พบน้อยที่สูงได้ถึง ๑๘ ม. เปลือกสีน้ำตาลอ่อน ผิวมักล่อนง่ายเป็นเกล็ดบางขนาดเล็ก กิ่งเกลี้ยงหรือมีขนแนบกับผิวสีขาวหรือสีน้ำตาล มีรอยแผลใบเห็นได้ชัด ตามกิ่งมักมีต่อมผิวมันขนาดเล็กใกล้โคนก้านใบทั้ง ๒ ข้าง กิ่งอ่อนกลวงหรืออาจพบตันได้บ้าง หักง่าย ทุกส่วนมียาง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนหรืออาจเรียงเกือบตรงข้ามรูปขอบขนาน รูปไข่กลับ หรือรูปรี กว้าง ๓-๙ ซม. พบน้อยที่กว้างได้ถึง ๑๗ ซม. ยาว ๘-๒๒ ซม. พบน้อยที่ยาวได้ถึง ๓๕ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือเรียวยาวคล้ายหาง โคนรูปลิ่ม มนกลม หรือเว้ารูปหัวใจขอบเรียบหรือหยักซี่ฟัน แผ่นใบค่อนข้างหนาหรือบาง

อาจเบี้ยวเล็กน้อย ด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยงหรือเกือบเกลี้ยง ด้านล่างสีจางกว่าและมีผลึกหินปูนที่ซอกของเส้นแขนงใบกับเส้นกลางใบไม่มีต่อมผิวมันขนาดเล็ก หรือบางซอกมีแต่เห็นไม่ชัด เส้นกลางใบเกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน หรือทางด้านล่างเส้นกลางใบมีขนแนบกับผิวประปราย เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๐ เส้น พบน้อยที่มีได้ถึง ๑๓ เส้น ปลายเส้นโค้งจดเส้นถัดไปก่อนถึงขอบใบ เส้นใบย่อยคล้ายขั้นบันได ก้านใบยาว ๑.๕-๔ ซม. พบน้อยที่ยาวได้ถึง ๑๐ ซม. เกลี้ยงหรือมีขน ผิวล่อนง่ายเป็นเกล็ดบางขนาดเล็ก หูใบหุ้มยอดอ่อนรูปไข่แกมรูปใบหอก ยาว ๐.๕-๒.๕ ซม. ร่วงง่าย เกลี้ยงหรือมีขนแนบกับผิว

 ดอกแยกเพศร่วมช่อ ช่อดอกคล้ายผลรวมในโพรงฐานช่อดอก มักออกเป็นกลุ่มตามซอกใบหรือตามแขนงสั้นจากกิ่งหรือลำต้น แขนงเหล่านี่ยาวไม่เกิน ๒.๕ ซม. ช่อดอกเป็นกระเปาะ รูปทรงเกือบกลม

ทรงรูปไข่กลับ หรือทรงคล้ายรูปชมพู่ กว้าง ๑-๒ ซม. โคนกระเปาะคอดเรียวคล้ายก้าน ยาว ๐.๑-๑ ซม. มีสันเล็กตามยาวหรืออาจเห็นไม่ชัด ค่อนข้างเกลี้ยงผิวล่อนง่ายเป็นเกล็ดบางขนาดเล็ก ปลายกระเปาะมีช่องเปิดกว้าง ๑.๕-๓ มม. ก้านช่อยาว ๐.๕-๕ ซม. ใบประดับ ๓ ใบ ยาว ๐.๕-๑ มม. ติดเป็นวงรอบโคนก้านช่อดอก ดอกมีจำนวนมากและมีขนาดเล็กมากอยู่ค่อนข้างหนาแน่นภายในโพรงฐานช่อดอก แต่ละดอกมีกลีบรวมสีขาวหรือสีขาวอมชมพู ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๑ เกสร ดอกเพศเมียมีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียติดด้านข้างของรังไข่ เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียเป็นรูปปากแตรเล็ก

 ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก รูปทรงเกือบกลม ทรงรูปไข่กลับ หรือทรงคล้ายรูปชมพู่ กว้าง ๑-๒.๕ ซม. สุกสีเหลือง สีเหลืองอมเขียว หรือสีแดงค่อนข้างเกลี้ยง ผลย่อยแบบผลแห้งเมล็ดล่อน ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

 ชิ้งขาวมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค พบตามป่าโปร่ง ตามริมลำธาร ป่าดิบ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๑,๕๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบที่อินเดีย บังกลาเทศ เมียนมา จีน ภูมิภาคอินโดจีน และภูมิภาคมาเลเซีย

 ประโยชน์ ผลอ่อนกินได้.