ชื่ออื่น ๆ

ตาเสาะ (เขมร); แตงขี้ไก่, แตงขี้ควาย, แตงช้าง, แตงร้าน (เหนือ); แตงปี, แตงยาง (แม่ฮ่องสอน); แตงเห็น,

แตงกวาเป็นไม้เลื้อยล้มลุก ยาวได้ถึง ๕ ม. มือจับไม่แยกแขนง ลำต้นมีขนสาก

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่กว้าง เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑๐-๒๐ ซม. แยกเป็น ๕ แฉก แฉกกลางมีขนาดใหญ่สุดปลายแหลมเรียว โคนรูปหัวใจตื้น ขอบหยักซี่ฟัน แผ่นใบมีขนห่าง ๆ เส้นโคนใบ ๕ เส้น เส้นแขนงใบข้างละ ๓-๕ เส้น ก้านใบยาว ๕-๑๐ ซม.

 ดอกแยกเพศร่วมต้น ออกตามซอกใบ สีเหลืองดอกเพศผู้เป็นดอกเดี่ยวหรือออกเป็นกระจุก ๒-๓ ดอก มีขน ก้านดอกยาว ๕-๒๐ ซม. ฐานดอกรูประฆังหรือรูปลูกข่าง ยาว ๐.๔-๑ ซม. มีขน กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน มี ๕ กลีบ รูปแถบ ยาว ๔-๗ มม. โค้งออก กลีบดอกยาว ๑-๒.๕ ซม. โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปไข่ ขอบเรียบและเป็นคลื่น เกสรเพศผู้ ๓ เกสร แยกกันติดที่กึ่งกลางฐานดอก ก้านชูอับเรณูสั้น อับเรณูยาว ๒.๕-๓ มม. แกนอับเรณูยืดเรียวออก เรียบหรือแยกเป็น ๒ แฉก จานฐานดอกรูปคล้ายต่อม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑-๒ มม. ดอกเพศเมียเป็นดอกเดี่ยว ก้านดอกยาว ๐.๒-๒ ซม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกคล้ายของดอกเพศผู้ มีเกสรเพศผู้เป็นหมัน ๓ เกสร ขนาดเล็ก จานฐานดอกล้อมรอบโคนก้านยอดเกสรเพศเมีย รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ยาว ๑-๒ ซม. มีขน มี ๑ ช่อง มีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้น ยอดเกสรเพศเมียมีเส้นผ่านศูนย์กลาง ๒-๓ มม. และมี ๓ พู

 ผลคล้ายผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงรีหรือรูปทรงกระบอก ยาว ๕-๒๐ ซม. พบบ้างที่ยาวได้ถึง ๕๐ ซม. ปลายมน ผลอ่อนอาจมีต่อมขนกระจายทั่วไปผลสุกสีออกขาว สีเขียว หรือมีสองแถบสี สีขาวหรือสีเขียวปนสีเหลืองออกน้ำตาล เกลี้ยงหรือเป็นหนามสั้น ๆ ผนังผลชั้นนอกบาง ผนังผลชั้นกลางและชั้นในเป็นเนื้อสีออกขาวหรือสีเหลือง ก้านผลยาว ๑.๕-๔ ซม.

 แตงกวาเป็นพืชปลูกทั่วโลก มีถิ่นกำเนิดไม่แน่ชัดสันนิษฐานว่ามีแหล่งกำเนิดทางตอนเหนือของอินเดียออกดอกและเป็นผลตลอดปี

 ประโยชน์ ปลูกทั่วไปเพื่อบริโภคผล.