ชาฮกเกี้ยน

Ehretia microphylla Lam.

ชื่ออื่น ๆ
ข่อยจีน (กรุงเทพฯ), ชาญวน, ชาญี่ปุ่น (กลาง)
ไม้พุ่ม เปลือกสีน้ำตาลและแตกเป็นร่องตามยาว ใบเดี่ยว เรียงเวียนและเป็นกระจุก รูปไข่กลับ ช่อดอกแบบช่อกระจุก สั้น ออกตามซอกใบ ดอกสีขาว ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลม มีกลีบเลี้ยงติดทนและขยายใหญ่หุ้มที่โคน เมล็ดขนาดเล็ก มี ๔ เมล็ด

ชาฮกเกี้ยนเป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๔ ม. เปลือกสีน้ำตาลและแตกเป็นร่องเล็ก ๆ ตามยาว กิ่งอ่อนมีขน

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนตามกิ่งอ่อนและเป็นกระจุกอยู่ตามกิ่งทั่วไป รูปไข่กลับ กว้าง ๐.๕-๒.๕ ซม. ยาว ๑-๖ ซม. โคนสอบ ปลายมนหรือตัด มีหยัก ๓-๕ หยัก ขอบค่อนข้างเรียบ แผ่นใบหนา ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมันและมีขนสั้นกระจายทั่วไป ด้านล่างสีจางกว่าและค่อนข้างเกลี้ยง เส้นแขนงใบข้างละ ๓-๔ เส้น ก้านใบสั้นมาก

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกสั้น ออกตามซอกใบ มี ๒-๖ ดอก ก้านช่อดอกยาว ๐.๕-๑ ซม. มีขนดอกสีขาว ก้านดอกสั้นมาก กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ยาวไม่เกิน ๑ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับแคบ ยาว ๒-๓ มม. กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาวไม่เกิน ๒ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ กว้าง ๒-๓ มม. ๓-๖ มม. เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ ๕ มม. สีขาว ติดอยู่ที่โคนหลอดกลีบดอก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ เล็ก รูปทรงกลม สีนวล มี ๑ ช่อง ออวุล ๔ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียว แยกเป็น ๒ แฉกลงมาเกือบถึงโคนก้าน ยาว ๓-๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มเล็กมาก

 ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง รูปทรงค่อนข้างกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง ๕-๖ มม. ผลแก่สีแดง เนื้อชั้นนอกสด ชั้นในแข็ง มีกลีบเลี้ยงติดทนและขยายใหญ่หุ้มที่โคน เมล็ดขนาดเล็ก มี ๔ เมล็ด

 ชาฮกเกี้ยนเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคมาเลเซีย นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับในประเทศไทย ในต่างประเทศพบที่จีน ญี่ปุ่นและภูมิภาคอินโดจีน

 ประโยชน์ อินโดนีเซียใช้ใบแก้ท้องเสีย และฟิลิปปินส์ใช้ใบแก้ปวดท้อง.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ชาฮกเกี้ยน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Ehretia microphylla Lam.
ชื่อสกุล
Ehretia
คำระบุชนิด
microphylla
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Lamarck, Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet de
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1744-1829)
ชื่ออื่น ๆ
ข่อยจีน (กรุงเทพฯ), ชาญวน, ชาญี่ปุ่น (กลาง)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางจารีย์ บันสิท