ชื่ออื่น ๆ

จิงจ้อภาชี (ราชบุรี)

จิงจ้อสวนผึ้งเป็นไม้เลื้อย ลำต้นเลื้อยพัน รูปทรงกระบอก ยาว ๑.๕-๘ ม. โคนเถาแข็งมีเนื้อไม้ ปลายเถาอ่อน เกลี้ยงถึงมีขนนุ่ม

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอกแกมรูปขอบขนานถึงรูปใบหอกแกมรูปไข่ กว้าง ๑.๕-๕.๕ ซม. ยาว ๖-๑๕ ซม. ปลายแหลมมีติ่งหนาม โคนตัด พบน้อยที่เป็นรูปคล้ายหัวใจ ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษมีขนทั้ง ๒ ด้าน ด้านบนสีเขียวเข้ม มีขนสากแนบชิดแผ่นใบ โคนขนพอง ด้านล่างสีอ่อนกว่า มีขนยาวแข็งสีค่อนข้างเหลืองแนบแผ่นใบ และมีขนสั้นสีขาวเป็นคลื่นอยู่ล่างสุด เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๙ เส้น เห็นชัดทางด้านล่าง

 ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบหรือที่ยอดของกิ่งแขนงที่ออกจากซอกใบ ช่อดอกห้อยลงมีดอก ๕ ดอก ถึงจำนวนมาก ก้านช่อดอกรูปทรงกระบอก อวบหนา ยาว ๒-๓.๕ ซม. ใบประดับสีชมพูล้อมรอบช่อ ชั้นนอกรูปไข่แกมรูปรีกว้างถึงรูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัดหรือรูปไข่แกมรูปสามเหลี่ยม กว้างและ

ยาว ๒-๓ ซม. หุ้มดอกอ่อนและหุ้มโคนหลอดดอกเมื่อดอกบาน ใบประดับย่อยรูปร่างและสีคล้ายใบประดับแต่เล็กกว่า ติดทน ดอกบานกลางวัน ดอกตูมรูปทรงรีถึงรูปรีกว้าง เป็นมัน กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ สีเขียว รูปรีถึงรูปรีกว้าง ขนาดเกือบเท่ากัน กว้าง ๔-๔.๕ มม. ยาว ๑-๑.๕ ซม. ปลายมนถึงแหลม กลีบมีเนื้อ เมื่อแห้งบางคล้ายกระดาษ เกลี้ยง ขยายใหญ่เมื่อเป็นผลและมีสีม่วงแดง กลีบดอกสวยเด่น ด้านนอกสีม่วงอมชมพูอ่อน ด้านในสีม่วงอมชมพูเข้ม เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูประฆัง ยาว ๔.๕-๖ ซม. ปลายหลอดดอกบานผายออก แยกเป็น ๕ แฉก ย่นเป็นครุยเส้นผ่านศูนย์กลางดอก ๒.๕-๔ ซม. เกสรเพศผู้ ๕ เกสร อยู่ภายในหลอดดอก ก้านชูอับเรณูยาวเกือบเท่ากันยาว ๒-๒.๘ ซม. โคนเชื่อมติดกับหลอดกลีบดอก ส่วนที่เชื่อมเป็นหลุมรูปถ้วย ยาว ๖-๗ มม. เหนือรอยเชื่อมก้านชูอับเรณูแยกจากกัน เกลี้ยง ยกเว้นบริเวณรอบและเหนือรอยต่อ ๒-๓ มม. มีขน อับเรณูรูปขอบขนานแกมรูปแถบ โคนรูปเงี่ยงลูกศร เมื่อแห้งมีสีดำ แตกตามยาวจานฐานดอกรูปถ้วย ยาวประมาณ ๑.๕ มม. เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๓ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ อยู่ภายในจานฐานดอก ทรงรูปไข่กว้าง ยาวประมาณ ๑ มม. เกลี้ยง มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาวคล้ายเส้นด้าย ยาวประมาณ ๒.๗ ซม. เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มกลม ๒ ตุ่ม

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด ผลอ่อนรูปทรงกลม สีเขียวเป็นมัน มีกลีบเลี้ยงติดทนขยายใหญ่หุ้มผลแน่น มีใบประดับและใบประดับย่อยสีม่วงแดงติดทน ยังไม่มีข้อมูลเมล็ด

 จิงจ้อสวนผึ้งเป็นพรรณไม้ชนิดใหม่และเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบตามที่โล่งบนเขาในป่าเต็งรังหรือป่าเบญจพรรณที่มีไผ่ขึ้นแทรกปะปน ที่สูงจากระดับทะเล ๑๙๐-๒๕๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายน.