ชื่ออื่น ๆ

เมี่ยงขี้ผึ้ง (เหนือ)

ขี้ผึ้งชนิดนี้เป็นไม้ต้น สูง ๕-๑๐ ม. ลำต้นแตกกิ่งต่ำ มีกิ่งแขนงมาก กิ่งอ่อนมีขนประปราย กิ่งแก่เกลี้ยง เรือนยอดเป็นพุ่มทรงกลมแน่นทึบ เปลือกนอกค่อนข้างเรียบ สีน้ำตาลอมเทา

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานหรือรูปใบหอกกลับ กว้าง ๒.๕-๔.๕ ซม. ยาว ๖-๑๔ ซม. ปลายแหลม ปลายสุดมน โคนสอบคล้ายรูปลิ่ม เส้นแขนงใบข้างละ ๘-๑๒ เส้น ปลายเส้นโค้งจรดกับเส้นขอบใบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านล่างมีขนประปราย ใบแก่เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๔-๘ มม.

 ดอกออกเดี่ยวตามง่ามใบ เมื่อบานเต็มที่กว้าง ๕-๗ ซม. ใบประดับมี ๒-๕ ใบ ร่วงง่าย กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ มีขนาดไม่เท่ากัน รูปไข่กว้างหรือเกือบเป็นแผ่นกลม กว้าง ๐.๙-๑ ซม. ยาว ๑-๑.๔ ซม. ติดทน กลีบดอก ๕ กลีบ สีขาว รูปไข่กลับ ยาว ๒-๒.๗ ซม. โคนติดกันเล็กน้อย เกสรเพศผู้จำนวนมาก ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ ๑.๕ ซม. โคนติดกันเป็นหลอดสั้น และติดกับโคนกลีบดอก อับเรณูติดไหวได้ ยาวประมาณ ๒ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปกลมรี ยาวประมาณ ๓ มม. มีขน มี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๔-๘ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๑.๓ ซม.

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกระบอก ยาว ๓-๔ ซม. เมื่อแก่แตกกลางพูออกเป็น ๕ เสี่ยง ตรงกลางมีแกนยาวติดอยู่ ผนังผลหนาแข็ง เมล็ดแบน และมีปีกทางด้านบน รวมทั้งสิ้นยาว ๑.๗-๒.๑ ซม.

 ขี้ผึ้งชนิดนี้เป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของประเทศไทย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือและภาคใต้ ขึ้นตามชายป่าและในป่าดิบเขา ที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๙๐๐-๒,๑๐๐ ม.