ตองลาดใบยาวเป็นไม้ต้น สูง ๑๐-๒๐ ม. มีพูพอนสูงประมาณ ๑ ม. กิ่งมีขนาดใหญ่ เกลี้ยงถึงมีขนประปราย กิ่งอ่อนมีขนสีออกเหลือง เปลือกนอกเรียบ สีน้ำตาลเข้มถึงสีดำ เปลือกในสีส้มถึงสีออกเหลือง ตายอดมีเกล็ดคล้ายใบหุ้มซ้อนเหลื่อม รูปขอบขนานแกมรูปรีแคบ ยาว ๔-๕ ซม. เกลี้ยงหรือมีขนประปราย เมื่อเกล็ดร่วงจะมีรอยแผลเหนือกระจุกใบ
ใบเดี่ยว เรียงกึ่งเป็นวงรอบ มี ๖-๑๐ ใบ รูปขอบขนานแกมรูปรีแคบถึงรูปใบหอกแคบ กว้าง ๓-๙ ซม. ยาว ๒๒-๔๕ ซม. ปลายแหลม โคนสอบ ขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนสีเขียวเป็นมัน ใบอ่อนมีขนกำมะหยี่สีออกเหลือง ใบแก่เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน ด้านล่างมีนวล เส้นกลางใบใหญ่ นูนเด่นชัดทั้ง ๒ ด้าน มีขนประปรายทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๙-๑๒ เส้น ออกจากเส้นกลางใบทำมุม ๓๕-๔๐ องศา ปลายเส้นโค้งจดกับเส้นถัดขึ้นไปใกล้ขอบใบ นูนทั้ง ๒ ด้าน เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได ค่อนข้างชัดทางด้านบน เห็นชัดทางด้านล่าง ก้านใบอวบและค่อนข้างแข็ง ยาว ๒-๔ ซม. มีขนสีออกเหลือง
ดอกแยกเพศร่วมต้นต่างช่อ ช่อดอกแบบช่อซี่ร่ม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๒-๒.๕ ซม. ออกตามกิ่ง ก้านช่อดอกยาว ๗-๘ มม. มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ใบประดับร่วงง่าย มีรอยแผลที่โคนช่อดอก ดอกสีขาวอมเขียวอ่อน กลีบรวมโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็นแฉกบาง ๖ แฉก เรียงซ้อนเหลื่อม แฉกชั้นนอกใหญ่กว่าแฉกชั้นในเล็กน้อย เกลี้ยงหรือมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น แฉกชั้นในเกลี้ยง ดอกเพศผู้มีก้านดอกยาวประมาณ ๓ มม. มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น แฉกกลีบรวมรูปรีถึงรูปไข่ กว้าง ๓-๓.๕ มม. ยาว ๕-๖ มม. ด้านนอกมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น ด้านในเกลี้ยง เกสรเพศผู้ ๙ เกสร เรียงเป็น ๓ วง เกสรวงนอกและเกสรวงกลางไร้ต่อม ส่วนเกสรวงในมีต่อมแบบมีก้านที่โคนก้านชูอับเรณูข้างละ ๒ ต่อม ก้านชูอับเรณูยาว ๗-๗.๒ มม. อับเรณูรูปขอบขนาน ยาว ๒-๒.๕ มม. ปลายแหลม มี ๔ ช่อง แยกเป็นด้านบน ๒ ช่อง ด้านล่าง ๒ ช่อง หันเข้า ดอกเพศเมียมีก้านดอกยาวประมาณ ๓ มม.มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น แฉกกลีบรวมรูปรีถึงรูปไข่ กว้าง ๓-๓.๕ มม. ยาว ๕-๖ มม. ด้านในเกลี้ยง ด้านนอกมีขนสั้นนุ่มหนาแน่น มีเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน ๙ เกสร รูปรีถึงรูปช้อน ยาว ๑-๑.๕ มม. มีขนสีออกเหลืองที่โคน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ทรงรูปไข่ กว้างและยาวประมาณ ๑ มม. มีขนหนาแน่น มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียอวบ ยาว ๐.๒-๐.๓ มม. มีขนหนาแน่น ยอดเกสรเพศเมียแบบก้นปิด
ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด ออกเป็นช่อ แต่ละช่อมี ๒-๔ ผล รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑.๕-๒ ซม. ปลายเป็นติ่งแหลมอ่อน ผลอ่อนสีเขียว มีจุดสีขาว เมื่อแก่สีม่วงเข้มถึงสีดำ มีกลีบรวมคล้ายรูปถ้วยตื้นติดทนที่โคนผล เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ ซม. ด้านนอกเกลี้ยง ด้านในมีขนกำมะหยี่ ก้านผลใหญ่ ยาว ๓-๕ มม. มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม มี ๑ เมล็ด
ตองลาดใบยาวมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ พบตามป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๑๐๐-๔๐๐ ม. ออกดอกเดือนมิถุนายนถึงกรกฎาคม เป็นผลเดือนกรกฎาคมถึงเมษายน ในต่างประเทศพบที่เมียนมา เวียดนาม คาบสมุทรมาเลเซีย และเกาะบอร์เนียว.