กล้วยไม้ในวงศ์ย่อยนี้ขึ้นอยู่ตามพื้นดิน ก้อนหิน และอิงอาศัยอยู่บนต้นไม้ลำต้นเจริญจากจุดงอกด้านข้าง แตกหน่อจากต้นเดิมตามเหง้าสั้น ๆ ใบมี ๒-๗ ใบ อวบน้ำ เปราะ เรียงซ้อนทับกัน (สกุล Phragmipedium และ Paphiopedilum) หรือใบบางจีบแบบรูปพัดเรียงซ้อนเวียนกันไป (สกุล Selenipedium และ Cypripedium) มีสีเขียว หรือมีลวดลายทางด้านบน

 ช่อดอกออกตามยอด ก้านช่อดอกส่วนมากยาว ดอกใหญ่ มีดอกน้อย กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ กลีบบนใหญ่ กลีบล่างติดกันเป็นกลีบเดียว กลีบดอกกว้างหรือแคบ ยาวกว่ากลีบเลี้ยงถ้าแคบมากก็ยาวมากและบิดเป็นเกลียว กลีบปากหรือกลีบประเป๋าตอนปลายเป็นถุง ดูผาด ๆ คล้ายปลายรองเท้าแตะจึงเรียกกล้วยไม้ในวงศ์ย่อยนี้ว่า รองเท้าแตะนารี หรือ รองเท้านารี โคนกลีบกระเป๋ามีติ่งยื่นออกมาข้าง ๆ เรียกว่า หูกระเป๋า กลีบกระเป๋ามีลักษณะต่าง ๆ กันไปแต่ละสกุลและชนิด เกสรเพศผู้มี ๓ วัน ๒ อันเป็นเกสรสมบูรณ์ มีก้านสั้น อยู่ตรงข้ามกันและเชื่อมติดกันกับโคนเกสรเพศเมีย อีกอันหนึ่งเป็นหมันและแปรสภาพไปเป็นแผ่นรูปโล่โค้งลงมาบังเกสรเพศเมียและเกสรเพศผู้ทั้ง ๒ อัน เกสรเพศเมียเกิดจากยอดเกสรทั้ง ๓ ติด กันเป็นแผ่นหนายื่นออกไปทางด้านหน้าของดอก รังไข่มี ๑-๓ ช่อง ถ้ามีช่องเดียวรังไข่จะกลม ถ้ามี ๓ ช่อง รังไข่เป็น ๓ พู

 ผลกลมเป็นหลอดยาวหรือรูปกระสวย มีเมล็ดจำนวนมาก รูปกลมรี ผิวแข็ง หรือยาวผิวบางจนมองเห็นจุดงอกได้

 กล้วยไม้ในวงศ์ย่อยนี้มี ๔ สกุล ๑๑๕ ชนิด มีเขตการกระจายพันธุ์ในเขตหนาวเหนือ เขตอบอุ่นเหนือ และเขตร้อนของโลก แต่ไม่ปรากฏพบในทวีปออสเตรเลีย แอฟริกา และหมู่เกาะโปลินีเซีย ในประเทศไทยมีสกุล Paphiopedilum เพียงสกุลเดียว มีประมาณ ๑๒ ชนิด