เคลงใบเวียน

Medinilla radicans (Blume) Blume

ไม้เลื้อย มีรากยึดเกาะ กิ่งรูปทรงกระบอกผิวเรียบหรือเป็นร่อง เปลือกมีลายเป็นริ้วหรือเป็นตุ่มเล็ก ใบเดี่ยว เรียงเป็นวงรอบข้อ รูปไข่กลับหรือรูปรี ช่อดอกแบบช่อกระจุกคล้ายช่อซี่ร่ม ออกเหนือรอยแผลใบ ดอกสีขาวหรือสีชมพู ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปคล้ายโถ สีเขียวอมชมพู สุกสีแดงเข้มเมล็ดเล็ก รูปค่อนข้างกลม สีน้ำตาล มีจำนวนมาก

เคลงใบเวียนเป็นไม้เลื้อย มีรากยึดเกาะ กิ่งรูปทรงกระบอก ผิวเรียบหรือเป็นร่อง เกลี้ยง บริเวณข้ออาจจะป่อง เปลือกมีลายเป็นริ้วหรือเป็นตุ่มเล็ก

 ใบเดี่ยว เรียงเป็นวงรอบข้อ ๔-๕ ใบ รูปไข่กลับหรือรูปรี กว้าง ๓-๖.๕ ซม. ยาว ๗-๑๖ ซม. ปลายแหลมหรือเรียวแหลม โคนสอบและเป็นครีบไปตามก้านใบขอบเรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง เส้นแขนงใบข้างละ ๑ เส้นออกใกล้โคนเส้นกลางใบ เส้นใบย่อยเห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๑.๕-๓ ซม.

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกคล้ายช่อซี่ร่ม ออกเหนือรอยแผลใบ ทั้งช่อยาวได้ถึง ๓ ซม. มี ๖-๘ ดอก ก้านช่อ ยาว ๐.๕-๑ ซม. ใบประดับและใบประดับย่อยเล็กมากและร่วงง่าย ก้านดอกยาวประมาณ ๕ มม. ฐานดอกรูปถ้วย ความยาวรวมกลีบเลี้ยง ๐.๗-๑ ซม. เกลี้ยงส่วนล่างของฐานดอกรูปถ้วยเชื่อมติดกับส่วนล่างของรังไข่ เหนือขึ้นไปแยกอิสระจากรังไข่เป็นแอ่งเกสรเพศผู้ซึ่งอยู่ตํ่ากว่าช่วงกลางของรังไข่ กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกับขอบฐานดอก ปลายหลอดกลีบเลี้ยงตัดตรงและมีติ่งแหลม กลีบดอกสีขาวหรือสีชมพู ค่อนข้างหนา มี ๔ กลีบ รูปขอบขนาน ยาว ๐.๘-๑ ซม. ปลายมนเกสรเพศผู้ ๘ เกสร มี ๒ วง วงนอกติดในแอ่งเกสรเพศผู้ ยาวประมาณ ๑.๕ ซม. วงในติดที่โคนกลีบดอก ยาว ๗-๙ มม. อับเรณูโค้ง โคนแกนอับเรณูด้านนอกมีเดือย รูปช้อน ยาวประมาณ ๒ มม. และด้านในเป็นพูโป่งพอง ๒ พู ยาวประมาณ ๑.๕ มม. รยางค์ของแกนอับเรณูด้านนอกสั้นกว่ารยางค์ของแกนอับเรณูด้านใน รังไข่กึ่งใต้วงกลีบ ยาวประมาณ ๓ ใน ๔ ของฐานดอกรูปถ้วย มี ๔ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๖ มม. ยอดเกสรเพศเมียแหลม

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปคล้ายโถกว้างประมาณ ๑ ซม. ปลายมีขอบของวงกลีบเลี้ยงกว้าง ๔-๕ มม. ผนังผลหนา สีเขียวอมชมพู สุกสีแดงเข้มเมล็ดเล็ก รูปค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ มม. สีน้ำตาล มีจำนวนมาก

 เคลงใบเวียนมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบขึ้นตามป่าดิบที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๔๕๐ ม. ในต่างประเทศพบที่คาบสมุทรมลายูและอินโดนีเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
เคลงใบเวียน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Medinilla radicans (Blume) Blume
ชื่อสกุล
Medinilla
คำระบุชนิด
radicans
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von (1796-1862)
ผู้เขียนคำอธิบาย
รศ. ดร.กิติเชษฐ์ ศรีดิษฐ