จิงจ้อตลับเป็นไม้เลื้อยล้มลุกขนาดใหญ่ ลำต้นรูปทรงกระบอก กลวงหรือมีไส้ ทอดนอนตามพื้นดินหรือพันเลื้อย

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่กว้างหรือรูปเกือบกลมกว้าง ๖.๕-๑๕ ซม. ยาว ๗-๑๘ ซม. ปลายเรียวแหลมปลายสุดเป็นติ่งแหลม โคนเว้ารูปหัวใจหรือตัด ขอบเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบเกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๗-๙ เส้น ก้านใบเรียวยาว เกลี้ยง ยาว ๒-๑๐ ซม.

 ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบ มี ๑-๓ ดอก โคนก้านช่อดอกรูปทรงกระบอก ตอนปลายแบนยาว ๔-๑๐ ซม. ก้านดอกยาว ๑.๕-๒ ซม. ตอนปลายรูปคล้ายกระบอง และหนาขึ้นเมื่อเป็นผล ใบประดับรูปขอบขนาน ยาวประมาณ ๑.๒ ซม. ปลายแหลม เกลี้ยงร่วงง่าย ดอกสีเหลืองอ่อนหรือเกือบขาว กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ ยาวเกือบเท่ากัน รูปค่อนข้างกลม โค้ง กว้าง ๑-๑.๓ ซม. ยาว ๑.๓-๑.๗ ซม. ขอบกลีบบาง ติดทนเมื่อเป็นผลยาวได้ถึง ๒ ซม. และโค้งเป็นรูปคล้ายถ้วยหุ้มผลไว้ กลีบนอก ๒ กลีบ ปลายเว้าตื้นและเป็นติ่งหนาม ส่วนกลีบใน ๓ กลีบ ปลายมนกลมและเป็นติ่งหนาม กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดรูปกรวย ยาว ๔.๕-๖ ซม. ปลายกรวยผายกว้าง เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓.๕-๕ ซม. ปลายสุดเว้าเป็นแฉกตื้น ๕ แฉก มีแถบกลางกลีบ ด้านนอกมีขนยาวคล้ายไหมหนาแน่น เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ยาวไม่เท่ากัน โผล่ไม่พ้นปากหลอดกลีบดอกก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกับโคนหลอด โคนก้านกว้างกว่าปลาย และมีขน อับเรณูมีต่อมประปราย เมื่อแตกบิดเป็นเกลียว จานฐานดอกรูปวงแหวน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปค่อนข้างกลม เกลี้ยง มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียรูปเส้นด้าย อยู่ภายในหลอดกลีบดอก ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มกลมใหญ่ ๒ ตุ่ม

 ผลแบบผลแห้งแตกแบบฝาเปิด รูปทรงกลมแป้น เส้นผ่านศูนย์กลาง ๒-๓ ซม. ผนังผลชั้นนอกแตกตามขวางเป็นฝาเปิดออกเกือบถึงกลางผล แยกออกจากส่วนล่างและผนังผลชั้นใน ผนังผลชั้นในบาง แห้ง และใส แยกไม่เป็นระเบียบ มีกลีบเลี้ยงติดทนขยายใหญ่คล้ายรูปถ้วยหุ้มผล เมล็ดสีดำ รูปค่อนข้างรี ยาวประมาณ ๗ มม. มีขนตามขอบ มี ๔ เมล็ด

 จิงจ้อตลับมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบขึ้นตามที่โล่งแจ้ง ริมทาง ที่สูงจากระดับทะเลประมาณ ๑๒๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนธันวาคมถึงพฤษภาคม ในต่างประเทศพบที่ภูมิภาคมาเลเซีย.