ครามกสิน

Indigofera kasinii Boonyam.

ไม้พุ่ม ลำต้นและกิ่งกลม กิ่งอ่อนมีขนสั้นสีขาว กิ่งแก่เกลี้ยง ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่เรียงเวียน ใบย่อย ๑๓-๒๗ ใบ เรียงตรงข้ามรูปไข่แกมรูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับ หูใบรูปแถบแกมรูปใบหอก ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ดอกรูปดอกถั่ว สีม่วงแดง ผลแบบผลแห้งแตกสองแนวรูปคล้ายทรงกระบอก ส่วนปลายมีจะงอยโค้ง เมล็ดรูปทรงสี่เหลี่ยม ค่อนข้างแบน

ครามกสินเป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง ๑.๕ ม. ลำต้นและกิ่งกลม กิ่งอ่อนมีขนสั้นสีขาวรูปตัวที (T) กิ่งแก่เกลี้ยง

 ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงเวียน แกนกลางยาว ๕-๑๐ ซม. ก้านใบยาว ๐.๕-๑ ซม. ทั้งแกนกลางและก้านใบมีขนสั้นสีขาว หูใบรูปแถบแกมรูปใบหอก ยาว ๐.๘-๑ ซม. ติดทน ใบย่อย ๑๓-๒๗ ใบ เรียงตรงข้ามรูปไข่แกมรูปขอบขนานหรือรูปไข่กลับ กว้าง ๖-๗ มม. ยาว ๑-๒ ซม. ปลายมนกลมหรือเว้าตื้น มีติ่งหนาม ยาว ๐.๕-๐.๘ มม. โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ มีขนสั้นสีขาวหนาแน่นทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๘ เส้น เห็นไม่ชัด ก้านใบย่อยยาว ๐.๕-๑.๕ มม. มีขนสีขาว หูใบย่อยรูปเส้นด้าย ยาวใกล้เคียงกับก้านใบย่อย

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบ ช่อตั้งยาว ๑๕-๒๕ ซม. ก้านช่อยาว ๓-๕ ซม. ก้านและแกนช่อมีขนสั้นสีขาว ในแต่ละช่อมีดอกจำนวนมาก ดอกรูปดอกถั่วสีม่วงแดง ใบประดับรูปเส้นด้ายถึงรูปใบหอก ยาว ๓-๔ มม. ร่วงง่าย ก้านดอกยาว ๓-๕ มม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้น ปลายแยกเป็น ๕ แฉก ขนาดไม่เท่ากัน ด้านนอกมีขนสีขาว กลีบดอก ๕ กลีบ กลีบกลางรูปไข่ กว้างประมาณ ๔ มม. ยาว ๗-๘ มม. ด้านนอกมีขน กลีบคู่ข้างรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับกว้าง ๑.๕-๒.๕ มม. ยาว ๗-๘ มม. กลีบคู่ล่างรูปขอบขนานขนาดใกล้เคียงกับกลีบคู่ข้าง ทั้งกลีบคู่ข้าง และกลีบคู่ล่างมีขนทางด้านนอก เกสรเพศผู้ ๑๐ เกสร ยาว ๗-๘ มม. เชื่อมติด ๒ กลุ่ม กลุ่มแรกมี ๙ เกสร โคนก้านชูอับเรณู เชื่อมติดกัน ส่วนอีก ๑ เกสร แยกเป็นอิสระ รังไข่อยู่เหนือ วงกลีบ รูปคล้ายทรงกระบอก ยาว ๕-๖ มม. เกลี้ยงมี ๑ ช่อง ออวุล ๕-๑๐ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียโค้ง เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม

 ผลแบบผลแห้งแตกสองแนว รูปคล้ายทรงกระบอก กว้าง ๒-๓ มม. ยาว ๓-๕ ซม. ส่วนปลายมีจะงอยโค้ง ผิวเกลี้ยง เมล็ดรูปทรงสี่เหลี่ยม ค่อนข้างแบน กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๑.๒-๒ มม. มี ๕-๑๐ เมล็ด

 ครามกสินเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือ พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณและป่าดิบเขา ที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๙๐๐-๑,๐๐๐ ม. ออกดอกเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน เป็นผลเดือนกันยายนถึงพฤศจิกายน.

 ชื่อพรรณไม้นี่ตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ ศาสตราจารย์กสิน สุวตะพันธุ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๙.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ครามกสิน
ชื่อวิทยาศาสตร์
Indigofera kasinii Boonyam.
ชื่อสกุล
Indigofera
คำระบุชนิด
kasinii
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- K. Boonyamalik
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (fl.1986)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.สมราน สุดดี