จิกน้ำเป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูง ๕-๑๐ ม. เปลือกสีน้ำตาล เรียบหรือแตกเป็นร่องเล็ก ๆ ตามยาว ตามกิ่งมีช่องอากาศและรอยแผลใบทั่วไป
ใบเดี่ยว เรียงเวียนถี่เป็นกระจุกที่ปลายกิ่ง รูปไข่กลับหรือรูปใบหอกกลับ กว้าง ๓.๕-๖ ซม. ยาว ๑๒-๒๐ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือมน โคนสอบ ขอบจักฟันเลื่อยถี่หรือเรียบ เส้นแขนงใบข้างละ ๙-๑๘ เส้น ใบอ่อนสีชมพูเรื่อ ๆ เส้นใบย่อยแบบขั้นบันได สังเกตเห็นได้ทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๐.๕-๑.๕ ซม. ย่นและสีออกน้ำตาลแดงเมื่อแห้ง
ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่งและตามปลายกิ่ง ยาว ๓๐-๖๐ ซม. ห้อยลงก้านช่อดอกสีเขียวอ่อนปนสีชมพู ใบประดับรูปใบหอกร่วงง่าย ก้านดอกสั้นมากหรือไม่มี กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเล็กน้อยเป็นรูปกรวย ปลายแยกเป็น ๔ แฉก อาจพบ ๓ หรือ ๕ แฉกบ้าง กว้างประมาณ ๓ มม. ยาวประมาณ ๘ มม. กลีบดอก ๔ กลีบ สีชมพู รูปขอบขนานกว้างประมาณ ๕ มม. ยาวประมาณ ๒ ซม. เกสรเพศผู้สีแดง มีจำนวนมาก เป็นพู่ยาว โคนก้านชูอับเรณูเชื่อมติดกันเล็กน้อยเป็นรูปวงแหวน รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเป็นเส้น ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่ม
ผลแบบผลแห้งไม่แตก รูปค่อนข้างกลม มีสันตามยาว ๔-๘ สัน เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑.๕-๓ ซม. โคนและปลายผลมน มีกลีบเลี้ยงและก้านยอดเกสรเพศเมียติดทนที่ปลายผล เมล็ดรูปทรงรี มี ๑ เมล็ด
จิกน้ำมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทั่วทุกภาค พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณชื้นและตามป่าดิบใกล้แหล่งน้ำ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๑๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนธันวาคมถึงมีนาคมในต่างประเทศพบที่อินเดีย ภูมิภาคอินโดจีน และมาเลเซีย
ประโยชน์ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ เนื้อไม้ละเอียด สีน้ำตาลแดง แข็งและเหนียว ใช้ทำส่วนประกอบของเกวียน เปลือกให้น้ำฝาดใช้ฟอกหนัง.