แดงน้ำ ๑

Glochidion lanceolarium (Roxb.) Voigt

ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก ใบเดี่ยว เรียงเวียน หูใบรูปสามเหลี่ยม ดอกแยกเพศร่วมต้นร่วมช่อหรือต่างช่อ ช่อดอก แบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบ ดอกสีเหลือง ไม่มีกลีบดอกและจานฐานดอก ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรง กลมแป้น สีแดง เป็นพูตามช่องรังไข่ เมล็ดรูปพระจันทร์ครึ่งเสี้ยว สีส้ม


     แดงน้ำชนิดนี้เป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง ๗ ม.
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรี กว้าง ๒.๑-๖.๒ ซม. ยาว ๔-๑๕ ซม. ปลายเรียวแหลมทู่ มักมีติ่งหนาม โคนสอบเรียว เบี้ยวเล็กน้อย ขอบม้วนลง แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๐ เส้น แต่ละเส้นเชื่อมติดกันใกล้ ขอบใบ นูนทางด้านล่าง เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๒-๓ มม. หูใบรูปสามเหลี่ยม กว้าง ๑-๑.๕ มม. ยาว ๒.๒-๒.๕ มม. ปลายแหลม แข็ง ร่วงช้า
     ดอกแยกเพศร่วมต้นร่วมช่อหรือต่างช่อ ช่อดอก แบบช่อกระจุก ออกตามซอกใบ มีดอกเพศผู้ได้ถึง ๒๐ ดอก ดอกสีเหลือง กลีบเลี้ยง ๖ กลีบ แยกกัน เรียงซ้อน เหลื่อมกันเป็น ๒ วง กลีบวงนอกมักมีขนาดใหญ่กว่า ไม่มี กลีบดอกและจานฐานดอก ดอกเพศผู้มีเส้นผ่านศูนย์กลาง ๔.๕-๖ มม. ก้านดอกยาว ๗.๒-๙.๕ มม. กลีบเลี้ยงรูปไข่ หรือรูปไข่กลับ กลีบวงนอกกว้าง ๒-๒.๓ มม. ยาว ๓.๒- ๓.๘ มม. กลีบวงในกว้าง ๑.๔-๒.๑ มม. ยาว ๒.๖-๓.๘ มม. เกสรเพศผู้ ๔ เกสร หรือมากกว่า ยาว ๑.๕-๑.๗ มม. ก้านชู อับเรณูเชื่อมติดกัน อับเรณูสีเหลือง ยาว ๐.๙-๑.๒ มม. ติดรอบก้านชูเกสรเพศผู้ แกนอับเรณูยื่นเป็นซี่ฟัน ยาว ประมาณ ๐.๓ มม. พบน้อยที่ยาว ๐.๖ มม. ดอกเพศเมีย มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๔.๕ มม. ก้านดอกยาวได้ ถึง ๕ มม. เมื่อเป็นผล กลีบเลี้ยงรูปไข่ กลีบวงนอกกว้าง ๑.๙-๒.๓ มม. ยาว ๒.๘-๓ มม. กลีบวงในกว้าง ๑.๓-๒ มม. ยาว ๑.๙-๓ มม. ติดแน่น ไม่กางออก รังไข่อยู่เหนือวง กลีบ รูปกลมแป้น กว้างประมาณ ๒.๔ มม. ยาวประมาณ ๓.๕ มม. มีขนหนาแน่น มี ๗ ช่อง พบน้อยที่มี ๕ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นมาก หรือไม่มี ยอดเกสรเพศเมียรูปกรวย ยาว ๐.๘-๑ มม.
     ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกลมแป้น กว้าง ๗.๕- ๙ มม. ยาว ๑-๒ ซม. สีแดง เป็นพูตามช่องรังไข่ มีขน รอยเชื่อมเห็นไม่ชัด ผนังผลบาง แกนกลางในผลกว้าง ประมาณ ๑.๕ มม. ยาวประมาณ ๕.๕ มม. เล็กเรียว โคนเป็น สามเหลี่ยม เมล็ดรูปพระจันทร์ครึ่งเสี้ยว กว้างประมาณ ๒.๘ มม. ยาวประมาณ ๓.๗ มม. หนาประมาณ ๒.๗ มม. สีส้ม เรียงซ้อนกัน
     แดงน้ำชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศ ไทยทั่วทุกภาค ยกเว้นภาคเหนือ พบทั่วไปตามป่าดิบ ป่าผลัดใบ และป่าละเมาะ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึง ประมาณ ๘๐๐ ม. ออกดอกเดือนเมษายนถึงกันยายน เป็นผลเดือนกรกฎาคมถึงกุมภาพันธ์ ในต่างประเทศพบทาง ตะวันตกเฉียงเหนือของเทือกเขาหิมาลัย อินเดีย ตะวัน ออกเฉียงใต้ของจีน และภูมิภาคอินโดจีน.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
แดงน้ำ ๑
ชื่อวิทยาศาสตร์
Glochidion lanceolarium (Roxb.) Voigt
ชื่อสกุล
Glochidion
คำระบุชนิด
lanceolarium
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- (Roxb.)
- Voigt
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (Roxb.) ช่วงเวลาคือ (1751-1815)
- Voigt ช่วงเวลาคือ (1798-1843)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.ก่องกานดา ชยามฤต
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานพืช อักษร ด กองวิทยาศาสตร์อนุกรมวิธานพืช อักษร ด. pdf.