ชื่ออื่น ๆ

เครือตี่แต้ (เหนือ); จิงจัอแดง (เชียงใหม่)

เครือสวรรค์เป็นไม้เถาปีเดียว ลำต้นเลื้อยพัน กิ่งกลมหรือเป็นสี่เหลี่ยมเล็กน้อย เกลี้ยงหรือมีขนยาวห่าง

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่ รูปไข่กว้าง หรือรูปเกือบกลม กว้าง ๓-๑๐ ซม. ยาว ๓-๑๕ ซม. ปลายเรียวแหลม ปลายสุดเป็นติ่งหนามสั้น โคนเว้าลึกรูปหัวใจ ขอบหยักลึกข้างละ ๑ แฉก ทำให้ใบเป็น ๓ แฉก แต่ละแฉกปลายเรียวแหลม แฉกที่อยู่ด้านข้างอาจเว้าตื้นได้อีก หรือขอบใบอาจเรียบ เว้าตื้นเป็นมุม หรือหยักซี่ฟันหยาบ ๆ ก็ได้ แผ่นใบเกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบเรียวยาว ๓-๑๒ ซม. เกลี้ยงหรือมีขนยาวห่าง

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกซ้อน ออกที่ซอกใบหรือปลายกิ่ง ยาว ๑๐-๓๕ ซม. ก้านช่อดอกกลมหรือเป็นเหลี่ยมเล็กน้อย ยาว ๓-๒๐ ซม. เกลี้ยงหรือมีขนสั้นนุ่ม ก้านดอกยาว ๐.๕-๑ ซม. และจะยาวเพิ่มขึ้นอีกเล็กน้อยเมื่อเป็นผล ใบประดับขนาดเล็ก รูปสามเหลี่ยมแคบ ยาวประมาณ ๒ มม. ปลายเป็นติ่งหนามสั้น กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูปขอบขนาน กลีบเลี้ยงขึ้นนอกยาวประมาณ ๒ มม. ขึ้นในยาวประมาณ ๓ มม. ปลายมนหรือตัดตรง มีรยางค์แข็ง ยาว ๓-๔ มม. ยื่นออกมาตรงใกล้ปลายกลีบ กลีบเลี้ยงติดทน และโค้งลงเมื่อเป็นผล กลีบดอกสีแดงเข้ม เส้นผ่านศูนย์กลางดอก ๒-๒.๕ ซม.โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอดแคบ ยาว ๓-๔ ซม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก ในแนวตั้งฉากกับหลอด ปลายแฉกมนและเป็นติ่งสั้นมีแถบเส้นกลางกลีบ เกสรเพศผู้ ๕ เกสร เชื่อมติดกับหลอดกลีบดอก เหนือโคนหลอดขึ้นมาประมาณ ๙ มม. และยาวพ้นหลอดดอก ก้านชูอับเรณูรูปเส้นด้าย ยาว ๓-๓.๕ ซม. ไม่มีขน รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปค่อนข้าง กลม มี ๔ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวพ้นหลอดดอก ยอดเกสรเพศเมียเป็นพูกลม ๒ พู

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปเกือบกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๕-๗ มม. สีนํ้าตาล เกลี้ยง เมล็ดมี ๔ เมล็ด ยาวประมาณ ๔ มม. สีดำ มีขนสั้นนุ่มหนาแน่น

 เครือสวรรค์เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาเขตร้อน นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับในประเทศไทย และแพร่กระจายพันธุทั่วทุกภาคพบขึ้นตามที่รกร้างและในป่าโปร่ง ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับนํ้าทะเลถึงประมาณ ๑,๓๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนตุลาคมถึงกุมภาพันธ์ ในต่างประเทศพบกระจายทั่วไปในเขตร้อน