ชื่ออื่น ๆ

ย่านตาน(สงขลา)

เครือพูเงินเป็นไม้เถา ลำต้นเลื้อยพัน มีขนยาวห่างสีเงินหรือสีขาวอมเทาแนบชิดลำต้น

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปรี รูปขอบขนาน รูปรีแกมรูปขอบขนานหรือรูปใบหอกแกมรูปไข่ กว้าง ๓-๗ ซม. ยาว ๙-๑๗ ซม. ปลายแหลมโคนมนหรือแหลม ขอบเรียบแผ่นใบบางคล้ายกระดาษ ด้านบนเกลี้ยง ด้านล่างมีขนสีเงินหรือสีเหลืองอมนํ้าตาลอ่อนหนาแน่น เส้นแขนงใบข้างละ ๙-๑๑ เส้น เห็นเด่นชัดทางด้านล่าง ก้านใบยาว ๑.๕-๓.๕ ซม. มีขนยาวแนบชิดก้าน

 ช่อดอกแบบช่อกระจุก มีดอกห่าง ๆ ๓-๔ ดอก ออกที่ซอกใบ ก้านช่อดอกยาว ๑-๑.๓ ซม. ก้านดอกยาว ๐.๘-๑ ซม. ทั้งก้านช่อดอกและก้านดอกมีขนยาวหนาแน่นใบประดับร่วงง่าย รูปไข่ปลายแหลม ด้านนอกมีขนคล้ายไหมแนบชิดแผ่นใบประดับ ด้านในเกลี้ยง ดอกสีม่วงแดงหรือสีชมพูอมขาว กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน กลีบวงนอก ๒ กลีบ รูปรีกว้าง ปลายมนกว้าง ๕-๗ มม. ยาว ๐.๘-๑ ซม. ด้านนอกมีขนสีเหลืองอมนํ้าตาลหนาแน่นแนบชิดกลีบ กลีบวงใน ๓ กลีบ รูปรี กว้าง ๔-๖ มม. ยาว ๗-๘ มม. ด้านนอกมีขนประปรายกลีบดอกบอบบาง โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย ยาว ๔.๕-๕ ซม. แล้วผายกว้างออก เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๕ ซม. ขอบเว้าตื้น ๕ หยัก แถบเส้นกลางกลีบมีขนยาวสีขาวแนบชิดกลีบ เกสรเพศผู้ ๔ เกสร ยาวไม่ เท่ากัน เชื่อมติดกับโคนหลอดดอก และอยู่ภายในหลอดดอก โคนก้านชูอับเรณูขยายใหญ่ และมีขนยาวจานฐานดอกรูปคล้ายถ้วย ขอบหยักตื้น ๕ หยัก รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๔ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียอยู่ภายในหลอดดอก ยอดเกสรเพศเมีย เป็นตุ่มกลม ๒ ตุ่ม

 ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๐.๘-๑ ซม. สุกสีแดงหรือสีแดงอมส้ม เมล็ดประมาณ ๔ เมล็ด ยาวประมาณ ๕ มม. สีดำเครือพูเงินมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ พบขึ้นในป่ารุ่น ป่าละเมาะ ป่าเบญจพรรณ ริมทาง ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับนํ้าทะเลถึง ประมาณ ๑,๖๒๕ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนกันยายนถึงมีนาคม ในต่างประเทศพบที่พม่า จีน มาเลเซีย และ อินโดนีเซีย

 ประโยชน์ เป็นพืชสมุนไพร ใบเป็นส่วนประกอบ ของยาพอกฝี