ข้าวสารหลวงชนิดนี้เป็นไม้ต้น สูง ๗-๑๒ ม. แตกกิ่งก้านเล็กน้อย มีขนยาว มีช่องอากาศตามลำต้น
ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปใบหอกกลับหรือรูปใบหอก กว้าง ๔-๕ ซม. ยาว ๙-๑๒ ซม. ปลายแหลม โคนมนหรือสอบ มีเส้นแขนงใบข้างละ ๙-๑๑ เส้น ขึ้นเป็นสันทางผิวใบด้านล่าง และมักเป็นร่องทางด้านบน เส้นใบย่อยเห็นไม่ชัด ก้านใบยาว ๕-๗ มม.
ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกตามง่ามใบและปลายกิ่ง รูปพีระมิด กว้างประมาณ ๖ ซม. ยาวประมาณ ๑๐ ซม. มีขนสั้นที่ก้านช่อดอก กลุ่มดอกย่อยออกเป็นกระจุกละ ๓ ดอกเป็นส่วนมาก ก้านดอกสั้น กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย กว้างประมาณ ๑.๕ มม. ยาวประมาณ ๑ มม. กลีบดอกสีขาว ยาวทั้งสิ้น ๗-๘ มม. โคนกลีบติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น ๔ แฉก เกสรเพศผู้ ๒ อัน ยาวประมาณ ๑.๒ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๑.๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียเล็กมาก ปลายแยกเป็น ๒ แฉก
ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปไข่ กว้างประมาณ ๕ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. มีเมล็ดเดียว
ข้าวสารหลวงชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ ขึ้นบนไหล่เขา บริเวณที่ชื้น และริมลำธาร ที่สูงจากระดับน้ำทะเล ๔๐๐-๑,๐๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ตอนเหนือของพม่า ภูมิภาคอินโดจีน และอินโดนีเซีย.