ไม้พุ่มหรือไม้ต้น บางครั้งพบเป็นเถาเลื้อยหรือกึ่งอิงอาศัย ทุกส่วนมียาง ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปขอบ ขนาน ปลายเรียวแหลมและยาวคล้ายหาง ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกคล้ายผลรวมในโพรงฐานช่อดอก ออก เดี่ยวหรือเป็นคู่ตามซอกใบ หรือออกเป็นกลุ่มตามกิ่ง ช่อดอกเป็นกระเปาะ ทรงรูปไข่ รูปทรงรี หรือรูปทรงค่อน ข้างกลม มีขนประปราย ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก ทรงรูปไข่ รูปทรงรี หรือรูปทรงค่อนข้างกลม ปลาย กระเปาะมีช่องเปิด รอบช่องเปิดมีใบประดับเล็กและหนา มีขนประปราย ผิวเรียบ สุกสีเหลืองหรือสีออกนวล ผลย่อยแบบผลแห้งเมล็ดล่อน ทรงรูปไข่ ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
เดื่อหางยาวเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง ๗ ม. บางครั้งพบเป็นเถาเลื้อยหรือกึ่งอิงอาศัย กิ่งอ่อนมีขนสั้น ประปราย ผิวเรียบ กิ่งแก่สีน้ำตาล ภายในปล้องมักตัน ทุกส่วนมียาง
ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปขอบขนาน กว้าง ๑-๒.๕ ซม. พบน้อยที่กว้างได้ถึง ๓ ซม. ยาว ๓-๘ ซม. พบน้อยที่ยาวได้ถึง ๑๒ ซม. ปลายเรียวแหลมและ ยาวคล้ายหาง ๒-๒.๕ ซม. โคนรูปลิ่มหรือมนกลม ขอบ หยักมน หยักซี่ฟัน เว้าตื้น หรือเรียบ แผ่นใบค่อนข้างบาง ด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยงและเรียบ เส้นใบแบนราบและมี ขนหรือขนแข็ง ด้านล่างสีจางกว่า มีขนราบประปรายตาม เส้นใบหรือค่อนข้างเกลี้ยง และเรียบ มีผลึกหินปูน เส้นใบ นูนเห็นเด่นชัด เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๙ เส้น ปลายเส้น โค้งจดกับเส้นถัดไปใกล้ขอบใบ เส้นแขนงใบที่อยู่ใกล้โคน ใบยาว ๑ ใน ๕ ของความยาวแผ่นใบ มีต่อมผิวมันขนาด เล็กที่ซอกระหว่างเส้นกลางใบกับเส้นแขนงที่อยู่ใกล้โคน ใบ เส้นใบย่อยคล้ายร่างแห ก้านใบยาว ๒-๕ มม. พบน้อย ที่ยาวได้ถึง ๘ มม. มีขนประปราย หูใบหุ้มยอดอ่อนรูปใบ หอก ยาว ๓-๗ มม. เกลี้ยงหรือมีขน ร่วงง่าย
ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกคล้ายผลรวมใน โพรงฐานช่อดอก ออกเดี่ยวหรือเป็นคู่ตามซอกใบ หรือ ออกเป็นกลุ่มตามกิ่ง ช่อดอกเป็นกระเปาะ ทรงรูปไข่ รูป ทรงรี หรือรูปทรงค่อนข้างกลม กว้าง ๒-๓ มม. พบกว้าง ได้ถึง ๖ มม. โคนกระเปาะไม่คอดเรียวเป็นก้านหรือมีก้าน สั้นมาก มีขนประปราย เรียบ ปลายกระเปาะมีช่องเปิด กว้างประมาณ ๑ มม. รอบช่องเปิดมีใบประดับเล็กและ หนา ก้านช่อสั้นมาก ยาวไม่เกิน ๒ มม. โคนก้านมี ใบประดับ ๒-๓ ใบ รูปคล้ายสามเหลี่ยม ยาวประมาณ ๐.๕ มม. ดอกมีจำนวนมากและมีขนาดเล็กมาก อยู่ค่อน ข้างหนาแน่นภายในโพรงฐานช่อดอก แต่ละดอกมีกลีบ รวมสีขาว ช่อดอกเพศผู้มีดอกเพศผู้ที่สมบูรณ์ เกสรเพศผู้ ๑-๒ เกสร และดอกเพศเมียที่เป็นหมันซึ่งมีก้านยอดเกสร เพศเมียสั้น ช่อดอกเพศเมียมีดอกเพศเมียที่สมบูรณ์ซึ่งมี ก้านยอดเกสรเพศเมียยาว และมักมีดอกไร้เพศปะปนอยู่ ด้วย ดอกเพศเมียมีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียติดด้านข้างของรังไข่ เกลี้ยง หรือมีขนยอดเกสรเพศเมียเล็กมาก คล้ายทรงกระบอก ปลายตัด
ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก ทรงรูปไข่ รูปทรงรี หรือรูปทรงค่อนข้างกลม กว้างได้ถึง ๖ มม. มีขน ประปราย ผิวเรียบ สุกสีเหลืองหรือสีออกนวล ผลย่อยแบบ ผลแห้งเมล็ดล่อน ทรงรูปไข่ ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
เดื่อหางยาวมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศ ไทยทางภาคใต้ พบตามป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเล ๗๐๐-๑,๒๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบที่มาเลเซียและอินโดนีเซีย.