ชงโค ๒

Bauhinia pottsii G. Don var. decipiens (Craib) K. Larsen et S. S. Larsen

ไม้พุ่มหรือไม้พุ่มรอเลื้อย กิ่งอ่อนมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดง ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่หรือรูปเกือบกลมปลายเว้าเป็น ๒ แฉก ลึกลงมาประมาณหนึ่งในสามของความยาวแผ่นใบ หูใบรูปขอบขนานช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ดอกสีขาว ผลแบบผลแห้งแตกสองแนวเป็นฝักแบน รูปแถบ ปลายกว้างและเรียวแหลมเป็นจะงอย เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม

ชงโคชนิดนี่เป็นไม้พุ่มหรือไม้พุ่มรอเลื้อยกิ่งอ่อนมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่หรือรูปเกือบกลม กว้าง ๔-๑๕ ซม. ยาว ๖-๑๔ ซม. ปลายเว้าเป็น ๒ แฉก ลึกลงมาประมาณหนึ่งในสามของความยาวแผ่นใบส่วนเว้ากว้าง ปลายแฉกกลม โคนรูปหัวใจหรือเว้าเล็กน้อย ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ ด้านบนเกลี้ยงหรือมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดงประปราย ด้านล่างมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดงหนาแน่น เส้นโคนใบ ๑๑-๑๕ เส้น ด้านบนเป็นร่อง ด้านล่างนูน เส้นใบย่อยคล้ายขั้นบันได ก้านใบยาว ๒-๓ ซม. มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดงหูใบรูปขอบขนาน กว้างประมาณ ๒ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. ปลายเรียวแหลม มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดง

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ยาวได้ถึง ๑๐ ซม. ก้านและแกนช่อมีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดง ก้านดอกยาว ๐.๓-๐.๕ มม. ใบประดับและใบประดับย่อยรูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ ๒ มม. ดอกตูมรูปรีแกมรูปขอบขนาน ยาว ๒-๓ ซม. ปลายแหลม มีสันตามยาว ๕ สัน มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลแดง ฐานดอกเป็นหลอดยาว กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ รูปแถบหรือรูปขอบขนาน กว้าง ๓-๕ มม. ยาว ๒-๓ ซม. กลีบโค้งพับลง ปลายแหลม บางกลีบโคนเชื่อมติดกัน ด้านในสีม่วงแกมสีน้ำตาล กลีบดอก ๕ กลีบ สีขาว รูปขอบขนาน กว้าง ๐.๔-๑.๕ ซม. ยาว ๔-๖ ซม. โคนกลีบสอบเรียวคล้ายก้าน กลีบในสุดมีขนาดใหญ่และมีแต้มสีเหลืองตรงกลาง เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ที่สมบูรณ์ ๓ เกสร ก้านชูอับเรณูสีแดง ยาว ๓-๔.๕ ซม. เกลี้ยง อับเรณูรูปแถบ ยาว ๑-๑.๒ ซม. เกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน ๒ เกสร มีขนาดเล็ก รูปลิ่มแคบก้านรังไข่ยาว ๑-๒ ซม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปรีแกมรูปขอบขนาน ยาว ๑-๑.๕ ซม. มีขนคล้ายกำมะหยี่สีเทาหรือสีเทาแกมแดง มี ๑ ช่อง ออวุล ๔-๖ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสีแดง ยาว ๒-๓ ซม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นแผ่นสีแดงเข้ม

 ผลแบบผลแห้งแตกสองแนว เป็นฝักแบนรูปแถบ ปลายกว้างและเรียวแหลมเป็นจะงอย ผิวเกือบเกลี้ยง เมล็ดรูปทรงค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง ๑-๑.๕ ซม. มี ๔-๖ เมล็ด

 ชงโคชนิดนี่เป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทยมีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคตะวันออกเฉียงใต้พบขึ้นตามชายป่าดิบ ที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับทะเลถึงประมาณ ๒๐๐ ม. ออกดอกเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ชงโค ๒
ชื่อวิทยาศาสตร์
Bauhinia pottsii G. Don var. decipiens (Craib) K. Larsen et S. S. Larsen
ชื่อสกุล
Bauhinia
คำระบุชนิด
pottsii
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Don, George
ชื่อชนิดย่อย (ถ้ามี)
var. decipiens
ชื่อผู้ตั้งชนิดย่อย (ถ้ามี)
- (Craib) K. Larsen et S. S. Larsen
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1798-1856)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นายปิยชาติ ไตรสารศรี