ชื่ออื่น ๆ

เดือย (ตรัง); ผูก (กระบี่)

     เดื่อโพลงเป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๔๐ ม. เปลือกเรียบ สีน้ำตาลแกมสีแดง กิ่งอ่อนเกลี้ยงหรืออาจมีขนประปราย กิ่งแก่เกลี้ยง ทุกส่วนมียางสีขาวขุ่น
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่ รูปรี หรือรูปขอบขนาน กว้าง ๒-๑๕ ซม. ยาว ๖-๓๕ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลม หรือมน โคนมนหรือเว้ารูปหัวใจ บางครั้งรูปลิ่ม ขอบเรียบหรือหยักซี่ฟันตื้น ๆ (มักพบในต้นอ่อน) แผ่นใบหนาคล้าย แผ่นหนัง ด้านบนเกลี้ยงหรือมีขนประปรายตามเส้นกลาง ใบ ด้านล่างเกลี้ยงหรือมีขนประปรายตามเส้นใบ เส้นแขนง ใบข้างละ ๓-๔ เส้น เส้นใบย่อยคล้ายขั้นบันไดหรือบาง ครั้งคล้ายขั้นบันไดห่าง ๆ และมีบางส่วนเป็นแบบร่างแห ก้านใบยาว ๒-๑๔ ซม. เกลี้ยงหรือมีขนประปราย หูใบหุ้ม ยอดอ่อนรูปใบหอก ยาว ๐.๕-๑.๒ ซม. เกลี้ยงหรือมีขน ประปราย

     ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกคล้ายผลรวมใน โพรงฐานช่อดอก รูปทรงเกือบกลมจนถึงเกือบคล้ายผล แพร์หรือรูปทรงรี เป็นกระเปาะและมีช่องเปิดที่ปลาย ออก เป็นกระจุกตามต้นหรือกิ่ง กว้าง ๑.๕-๕ ซม. เกลี้ยงหรือมี ขนประปราย ก้านช่อดอกยาว ๐.๕-๙ ซม. ใบประดับรูป ลิ่ม ๓ ใบ ยาว ๑-๓ มม. ติดเป็นวงรอบก้านช่อดอก ร่วงง่าย ดอกขนาดเล็กจำนวนมากอยู่ภายในโพรงฐานช่อดอก กลีบรวมสีขาว ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๑ เกสร พบน้อยที่ มี ๒ เกสร ดอกเพศเมียมีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมีย ๑ ก้าน ติดด้านข้าง ของรังไข่ เกลี้ยงหรือมีขนบริเวณใกล้ปลายยอด ยอด เกสรเพศเมียเป็นรูปปากแตร

     ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก รูปทรงเกือบ กลมจนถึงเกือบคล้ายผลแพร์ หรือรูปทรงรี กว้าง ๑.๕-๕ ซม. สุกสีส้มแกมสีแดงถึงสีแดง เกลี้ยง ก้านผลรวมยาว ๐.๕-๙ ซม. ผลย่อยแบบผลแห้งเมล็ดล่อน ขนาดเล็ก มี จำนวนมาก

     เดื่อโพลงมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทย ทางภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก ภาคกลาง และภาคใต้ พบตามป่าดิบชื้นและป่าดิบแล้ง ที่สูงจากระดับทะเลประมาณ ๑,๑๐๐ ม. ออกดอกและ เป็นผลเกือบตลอดปี แต่ส่วนใหญ่ออกมากในช่วงฤดูฝน ถึงต้นฤดูหนาว ประมาณเดือนกรกฎาคมถึงพฤศจิกายน ในต่างประเทศพบที่อินเดีย เมียนมา จีนตอนใต้ ญี่ปุ่น ไต้หวัน เวียดนาม ลาว ภูมิภาคมาเลเซีย และออสเตรเลีย.