ตานโมย ๒

Apostasia odorata Blume

กล้วยไม้ดินหลายปี ลำต้นตั้งตรง เรียวยาวและแข็ง รากสีน้ำตาลแดง เป็นเส้นยาว เหนียวและแข็ง ใบเดี่ยว มีจำนวนมาก ออกตลอดต้น เรียงเวียนถี่ รูปขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือช่อกระจะแยกแขนง ออกที่ปลายยอด ดอกสีเหลืองสด กลีบดอก ๓ กลีบ มีลักษณะเหมือนกัน ไม่แยกเป็นกลีบปาก ๑ กลีบเหมือนกล้วยไม้ทั่วไป เกสรเพศผู้ที่เป็นหมันมี ๑ เกสร อับเรณูติดด้านหลัง ผลแบบผลแห้งแตก สีเขียวเข้มเป็นมัน รูปทรงกระบอก เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

ตานโมยชนิดนี้เป็นกล้วยไม้ดินหลายปี ลำต้นตั้งตรง สีเขียวเข้มหรือสีเขียวแกมสีน้ำตาล รูปทรงกระบอกเรียวยาวและแข็ง เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓-๕ มม. ยาว ๑๖-๔๐ ซม. มีกาบใบหุ้มตลอดลำต้น รากสีน้ำตาลแดง เป็นเส้นยาว เหนียวและแข็ง เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๒ มม. ยาว ๕-๑๕ ซม.

 ใบเดี่ยว มีจำนวนมาก ออกตลอดต้น เรียงเวียนถี่ รูปขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมรูปใบหอกกว้าง ๐.๗-๒ ซม. ยาว ๖-๒๐ ซม. ปลายเรียวแหลมหรือเป็นรยางค์แข็ง โคนแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้น ขอบเรียบ แผ่นใบค่อนข้างเหนียว ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีจางกว่าเล็กน้อย เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เส้นโคนใบ ๓ เส้น เห็นชัดทางด้านล่าง

 ช่อดอกแบบช่อกระจะหรือช่อกระจะแยกแขนงออกที่ปลายยอด ตั้งขึ้น เอียง หรือห้อยลง มี ๑-๓ ช่อ ทั้งช่อยาว ๓-๘ ซม. แต่ละช่อมี ๑๐-๒๗ ดอก ก้านช่อสีเขียวเข้มเป็นมัน ยาว ๑-๔ ซม. แกนช่อสีเขียว ยาว ๒-๔ ซม. ก้านดอกและรังไข่ยาวรวมกัน ๑.๔-๒.๒ ซม. ใบประดับสีเขียวอ่อน รูปใบหอกแกมรูปไข่หรือรูปไข่ กว้าง ๔-๙ มม. ยาวประมาณ ๔ ซม. ปลายแหลม ใบประดับย่อยสีเขียวอ่อน รูปสามเหลี่ยม กว้างประมาณ ๒ มม. ยาวประมาณ ๔ มม. ปลายเรียวแหลม ดอกสีเหลืองสด เส้น


ผ่านศูนย์กลาง ๑-๑.๕ ซม. กลีบเลี้ยง ๓ กลีบ กลีบเลี้ยงบนและกลีบเลี้ยงข้างรูปรีแคบ กว้าง ๑.๘-๒.๔ มม. ยาว ๐.๖-๑ ซม. ปลายแหลม ขอบกลีบบิดเล็กน้อย กลีบดอก ๓ กลีบ มีลักษณะเหมือนกัน ไม่แยกเป็นกลีบปาก ๑ กลีบ


เหมือนกล้วยไม้ทั่วไป รูปรีแคบ กว้าง ๒-๒.๕ มม. ยาวประมาณ ๑ ซม. ปลายแหลม บิดและม้วนงอลงด้านล่างเล็กน้อย ด้านนอกของกลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีสันนูนตามยาว ๑ สัน ปลายสันเป็นรยางค์แข็งยาวพ้นปลายกลีบเส้าเกสรสีเหลืองสด กว้างประมาณ ๔ มม. ยาวประมาณ ๘ มม. เกลี้ยง บริเวณโคนมีสันนูน ๒ สันตามยาว รูปครึ่งวงกลม เกสรเพศผู้ที่สมบูรณ์มี ๒ เกสร เกสรเพศผู้ที่เป็นหมันมี ๑ เกสร อับเรณูสีเหลืองแกมสีน้ำตาล รูปรี กว้าง ๑.๒-๑.๕ มม. ยาวประมาณ ๕ มม. อับเรณูติดด้านหลังก้านชูอับเรณูยาวประมาณ ๒ มม. รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ รูปทรงกระบอก มีสันตามยาว ๓ สัน มี ๓ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียสีเหลืองสด ยาวประมาณ ๘ มม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มเล็ก

 ผลแบบผลแห้งแตก สีเขียวเข้มเป็นมัน รูปทรงกระบอก กว้าง ๒-๔ มม. ยาวประมาณ ๒ ซม. เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

 ตานโมยชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออกและภาคใต้ พบขึ้นตามที่ค่อนข้างชื้นและร่มในป่าดิบชื้นและป่าดิบเขา ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๒๐๐-๑,๒๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคม ในต่างประเทศพบที่อินเดีย จีนภูมิภาคอินโดจีน และภูมิภาคมาเลเซีย.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ตานโมย ๒
ชื่อวิทยาศาสตร์
Apostasia odorata Blume
ชื่อสกุล
Apostasia
คำระบุชนิด
odorata
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Blume, Carl (Karl) Ludwig von
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1796-1862)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นายภัทธรวีร์ พรมนัส และ รศ. ดร.อบฉันท์ ไทยทอง