เครือเขาคำ

Cuscuta reflexa Roxb.

พืชเบียน ต้นเป็นเถาเนื้ออ่อนคล้ายเล้นลวด สีเทาอมขมพู เกาะพันไปตามกิ่งและพุ่มใบของพืชให้อาศัย ไม่มีใบและคลอโรพีลล์ มีรากเบียน ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกตามข้อ ดอกสีขาวหรือสีขาวอมชมพู ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกลมถึงรีเมล็ดเล็ก สีคลํ้า

เครือเขาคำเป็นพืชเบียน ต้นเป็นเถาเนื้ออ่อนคล้ายเส้นลวด สีเทาอมชมพู ไม่มีใบ และคลอโรฟิลล์เถากว้าง ๑.๕-๒ มม. เกาะพันยุ่งเหยิงเป็นกลุ่มไปตาม


กิ่งและพุ่มใบของไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก ส่วนของเถาที่เกาะติดต้นพืชที่ให้อาศัยมีขนาดเล็ก ค่อนข้างแบนเป็นส่วนที่ทำหน้าที่เป็นรากเบียน

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง ออกเป็นช่อตามข้อบนแขนงสั้น ๆ หรือเป็นช่อโปร่งบนแขนงที่ยาวยาว ๒-๗ ซม. ก้านดอกมีความยาวแตกต่างกัน ตั้งแต่เกือบไร้ก้านจนยาวได้ถึง ๔-๕ มม. ใบประดับขนาดเล็กอุ้มนํ้า ดอกตูมรูปไข่ กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยตื้น ๆ ปลายแยกเป็น ๕ แฉก รูปไข่ ยาวประมาณ ๒ มม. ปลายมน ซ้อนทับกัน กลีบดอกสีขาวหรือสีขาวอมชมพูร่วงง่าย โคนเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๘-๙ มม. ปลายแยกเป็นแฉกสั้น ๆ ๕ แฉก ปลายมนกว้างและโค้งงอลง เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ก้านชูอับเรณูเห็นไม่ชัด อับเรณูติดอยู่ที่ปากหลอดกลีบดอกระหว่าง แฉก และอยู่เหนือขึ้นมาเล็กน้อย รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้นมาก ปลายแยกเป็นแฉกเรียวยาว ๒ แฉก

 ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกลมถึงรี ยาวประมาณ ๔ มม. ผิวสด เมื่อแก่จะแตกตามขวางใกล้ฐานโดยรอบคล้ายฝาครอบ ภายในผลมี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีเมล็ดเล็ก ๒ เมล็ด สีคล้ำ

 เครือเขาคำมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ พบขึ้นในป่าดิบเขาโปร่ง ที่สูงจากระดับนํ้าทะเล ๑,๓๐๐-๒,๒๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่อินเดีย ศรีลังกา และบังกลาเทศ.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
เครือเขาคำ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Cuscuta reflexa Roxb.
ชื่อสกุล
Cuscuta
คำระบุชนิด
reflexa
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Roxburgh, William
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1751-1815)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ศ. ดร.ธวัชชัย สันติสุข