เดื่อเขาเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๕ ม. พบน้อยมากที่สูงได้ถึง ๒๐ ม. เปลือกสีเทาคล้ำ เรียบ ไม่ล่อน กิ่งแก่ค่อนข้างเกลี้ยง มีรอยแผลใบและรอยหูใบ เห็นชัด ทุกส่วนมียาง
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานแกมรูปรี รูปไข่ รูปไข่แกมรูปรี หรือรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง ๒.๕-๖.๕ ซม. ยาว ๘-๑๔ ซม. พบน้อยที่ยาวได้ถึง ๑๘ ซม. ปลาย เรียวแหลมหรือเรียวสอบยาวคล้ายหาง โคนรูปลิ่มหรือมน กลม ขอบเรียบหรือเป็นคลื่น แผ่นใบค่อนข้างหนา เกลี้ยง ทั้ง ๒ ด้าน ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีจางกว่า และมี ผลึกหินปูน มีต่อมผิวมันขนาดเล็กที่ซอกเส้นแขนงใบ ที่อยู่ใกล้โคนใบกับเส้นกลางใบ เส้นแขนงใบข้างละ ๙-๑๒ เส้น อาจพบมากถึง ๑๕ เส้น ปลายเส้นโค้งจดกับเส้นถัด ไปใกล้ขอบใบ เส้นใบย่อยคล้ายขั้นบันได ก้านใบยาว ๑- ๒.๕ ซม. อาจพบยาวได้ถึง ๔ ซม. เกลี้ยง หูใบหุ้มยอดอ่อน รูปใบหอกหรือรูปแถบแกมรูปใบหอก ยาว ๑-๒ ซม. เกลี้ยง ร่วงง่ายหรือเกือบติดทน
     ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกคล้ายผลรวม ในโพรงฐานช่อดอก ออกเป็นคู่หรือพบบ้างที่ออกเดี่ยวตาม ซอกใบ หรือออกตามกิ่งสั้น ช่อดอกเป็นกระเปาะ รูปทรง ค่อนข้างกลมหรือทรงรูปไข่ เส้นผ่านศูนย์กลาง ๖-๗ มม. เกลี้ยง ปลายกระเปาะมีช่องเปิด กว้าง ๒-๒.๕ มม. โคน กระเปาะมนหรือสอบเรียวคล้ายเป็นก้านสั้นชูโพรงฐาน ดอก ไร้ก้านช่อดอก ใบประดับขนาดเล็ก ๓ ใบ รูปไข่ ยาว ๑-๒ มม. เกลี้ยง ติดที่โคนกระเปาะ ดอกมีจำนวนมาก และมีขนาดเล็กมาก อยู่ค่อนข้างหนาแน่นภายในโพรง ฐานช่อดอก แต่ละดอกมีกลีบรวมสีแดง ช่อดอกเพศผู้ มีดอกเพศผู้ที่สมบูรณ์ และมีดอกเพศเมียที่เป็นหมันซึ่งมี ก้านยอดเกสรเพศเมียสั้น ช่อดอกเพศเมียมีดอกเพศเมีย ที่สมบูรณ์ซึ่งมีก้านยอดเกสรเพศเมียยาว และมักมีดอก ไร้เพศปะปนอยู่ด้วย ดอกเพศเมียมีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียติด ด้านข้างของรังไข่ เกลี้ยง ยอดเกสรเพศเมียเป็น ๒ แฉก รูปลิ่มแคบ
     ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก รูปทรงค่อน ข้างกลมหรือทรงรูปไข่ เส้นผ่านศูนย์กลาง ๖-๗ มม. อาจพบ กว้างได้ถึง ๑ ซม. เกลี้ยง สีเขียว ผลย่อยแบบผลแห้ง เมล็ดล่อน ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     เดื่อเขามีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทย ทางภาคเหนือ พบตามภูเขาในป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเล ประมาณ ๒,๓๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบที่ปากีสถาน อินเดีย เนปาล ภูฏาน เมียนมา และจีน.
     ประโยชน์ ใช้เป็นไม้ประดับพวกบอนไซ.