จำปาดะ

Artocarpus integer (Thunb.) Merr.

ชื่ออื่น ๆ
จำปาเดาะ (ใต้)
ไม้ต้นไม่ผลัดใบ ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานถึงรูปรีแกมรูปไข่กลับ หูใบหุ้มยอดมีขนสีน้ำตาล ดอกแยกเพศร่วมต้น ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น สีเขียวหรือสีเขียวอมเหลือง ช่อดอกเพศผู้ออกเดี่ยวตามซอกใบหรือตามลำต้น รูปทรงรีแคบถึงรูปทรงกระบอก ช่อดอกเพศเมียออกเดี่ยวตามซอกใบตามกิ่ง หรือตามลำต้น รูปทรงกระบอกถึงรูปไข่กลับวงกลีบรวมเชื่อมติดกันเป็นหลอด ผลแบบผลกลุ่มรูปทรงรีถึงรูปทรงค่อนข้างกลม มีติ่งแหลมอ่อนของวงกลีบรวมปกคลุม เมล็ดรูปทรงรี

จำปาดะเป็นไม้ต้นไม่ผลัดใบ สูงได้ถึง ๒๐ ม. กิ่งอ่อนมีขนประปราย มีช่องอากาศ หรือมีขนหยาบถึงขนหยาบแข็งทั่วไป หรือมีเฉพาะใกล้ข้อกิ่ง ขนสีน้ำตาลถึงสีดำ โคนอาจบวมพองหรือโค้งคล้ายตะขอ

 ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปขอบขนานถึงรูปรีแกมรูปไข่กลับ กว้าง ๑.๕-๑๒ ซม. ยาว ๔-๒๗ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปลิ่มถึงมนกลม เบี้ยวเล็กน้อย ขอบเรียบและม้วนลงเล็กน้อย ใบของต้นกล้าอาจหยักเป็น ๓ แฉก แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนมีขนสีขาวถึงสีน้ำตาลประปราย หรือพบตามเส้นกลางใบและเส้นแขนงใบ หรือเกลี้ยง ด้านล่างมีขนแข็งหยาบสีขาวถึงสีน้ำตาล หรือพบตามเส้นกลางใบและเส้นแขนงใบ หรือเกลี้ยง เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๒ เส้น เส้นใบย่อยแบบขั้นบันไดหรือร่างแหกว้าง ก้านใบยาว ๐.๘-๓ ซม. หนา ๑-๒ มม. มีขนหยาบแข็งสีน้ำตาลหรือขนสั้นสีขาวประปราย หูใบหุ้มยอดยาว ๑.๕-๙ ซม. ร่วงง่าย มีขนสีน้ำตาลหยาบแข็งถึงขนแข็งเอน หรือโค้งเป็นรูปตะขอโคนอาจโป่งบวมหรือเรียบ

 ดอกแยกเพศร่วมต้น ช่อดอกแบบช่อกระจุกแน่น สีเขียวหรือเขียวอมเหลือง ช่อดอกเพศผู้ออกเดี่ยวตามซอกใบหรือตามลำต้น รูปทรงรีแคบถึงรูปทรงกระบอก กว้าง ๐.๙-๑.๒ ซม. ยาว ๑.๕-๕.๕ ซม. ก้านช่อดอกยาว ๒.๕-๖ ซม. มีขนหยาบสีน้ำตาลและขนสีขาวประปราย ดอกขนาดเล็ก จำนวนมาก แต่ละดอกมีวงกลีบรวมเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว ๐.๗-๑ มม. ปลายแยกเป็น ๒ แฉก มีขนสั้นประปราย เกสรเพศผู้ ยาว ๑-๑.๓ มม. อับเรณูยาว ๐.๒-๐.๓ มม. ช่อดอกเพศเมียออกเดี่ยวตามซอกใบ ตามกิ่ง หรือตามลำต้น รูปทรงกระบอกถึงรูปไข่กลับ ก้านช่อดอกยาว ๑.๕-๑๐ ซม. มีขนหยาบแข็งสีน้ำตาล มักโค้งเป็นรูปตะขอ และมีขนสีขาวประปราย ดอกขนาดเล็ก มีจำนวนมากวงกลีบรวมเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายตัดถึงโค้งนูน มี


ขนคายประปราย รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง ออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว ยอดเกสรเพศเมียไม่แยกเป็นแฉก

 ผลแบบผลกลุ่ม รูปทรงรีถึงรูปทรงค่อนข้างกลม กว้าง ๑๐-๑๕ ซม. ยาว ๒๐-๓๕ ซม. มีติ่งแหลมอ่อนของวงกลีบรวมปกคลุม รูปคล้ายกรวยหรือพีระมิดผลย่อยแต่ละผลรูปทรงรี ยาวประมาณ ๓ ซม. มีเนื้อของวงกลีบรวมหุ้ม สีเหลือง กลิ่นฉุน รสหวาน เมล็ดรูปทรงรี มีใบเลี้ยงอวบหนา

 จำปาดะเป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดในภูมิภาคมาเลเซีย นิยมปลูกเป็นไม้ผลทางภาคใต้ของประเทศไทย ออกดอกเดือนพฤษภาคมถึงสิงหาคม เป็นผลเดือนกันยายนถึงธันวาคม.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
จำปาดะ
ชื่อวิทยาศาสตร์
Artocarpus integer (Thunb.) Merr.
ชื่อสกุล
Artocarpus
คำระบุชนิด
integer
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Thunberg, Carl Peter
- Merrill, Elmer Drew
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- Thunberg, Carl Peter (1743-1828)
- Merrill, Elmer Drew (1876-1956)
ชื่ออื่น ๆ
จำปาเดาะ (ใต้)
ผู้เขียนคำอธิบาย
นางสาวนันท์นภัส ภัทรหิรัญไตรสิน