ชื่ออื่น ๆ

จะเร้ยเกริ้ม (เขมร-จันทบุรี)

     เดื่อเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง ๑๕ ม. มักทอดกิ่งแบบไม้เถาเนื้อแข็ง หรืออาจเจริญแบบกึ่ง ไม้อิงอาศัย เปลือกสีน้ำตาลแกมสีเทา กิ่งอ่อนเกลี้ยงหรือ มีขนสีขาวประปรายหรือมีขนแข็ง กิ่งแก่เกลี้ยง ทุกส่วนมี ยางสีขาวขุ่น

     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปใบหอก รูปรี รูปขอบขนาน หรือรูปไข่กลับ กว้าง ๑.๕-๑๒ ซม. ยาว ๔-๓๕ ซม. ปลาย เรียวแหลมถึงเกือบยาวคล้ายหาง โคนรูปลิ่มหรือมน ขอบ เรียบ แผ่นใบหนาคล้ายแผ่นหนัง บางครั้งไม่สมมาตร ด้านบนเกลี้ยงและมักเป็นมัน ด้านล่างเกลี้ยง เส้นแขนง ใบข้างละ ๔-๑๖ เส้น เส้นใบย่อยคล้ายขั้นบันได ก้านใบ ยาว ๐.๓-๓ ซม. เกลี้ยงหรือมีขนประปราย หูใบหุ้มยอด อ่อนรูปใบหอกแคบ ยาว ๐.๕-๓ ซม. เกลี้ยงหรือมีขนสี ขาวประปราย
     ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกคล้ายผลรวมใน โพรงฐานช่อดอก รูปทรงเกือบกลมถึงเกือบคล้ายผลแพร์ เป็นกระเปาะและมีช่องเปิดที่ปลาย รอบปากช่องเปิดบาง ครั้งมีขอบ ออกตามซอกใบหรือตามกิ่ง กว้าง ๑-๑.๕ ซม. เกลี้ยง บางครั้งมีใบประดับขนาดเล็ก ๑ ใบ ติดบนก้านช่อ ดอก ก้านช่อดอกยาวได้ถึง ๘ มม. ใบประดับรูปลิ่มขนาด เล็ก ๓ ใบ ติดห่างกัน หรือมี ๒ ใบติดตรงข้าม หรือทั้ง ๓ ใบติดเป็นวงรอบบริเวณใกล้โคนก้านช่อดอก ดอกขนาดเล็ก จำนวนมากอยู่ภายในฐานช่อดอก กลีบรวม ๔ กลีบ สีขาว ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๑ เกสร และมักพบรังไข่ที่เป็น หมัน ๑ รังไข่อยู่ในดอกเพศผู้ ดอกเพศเมียมีรังไข่อยู่เหนือ วงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียติด ด้านข้างของรังไข่บริเวณใกล้ปลายรังไข่ เกลี้ยง ยอดเกสร เพศเมียรูปปากแตร
     ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก รูปทรงเกือบ กลมถึงเกือบคล้ายผลแพร์ กว้าง ๑-๑.๕ ซม. สุกสีเหลือง สีส้ม สีแดง หรือสีน้ำตาลแกมสีแดง ก้านผลยาวได้ถึง ๘ มม. ผลย่อยแบบผลแห้งเมล็ดล่อน ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     เดื่อมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทาง ภาคเหนือ ภาคตะวันตกเฉียงใต้ ภาคตะวันออก และภาคใต้ พบในป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง หรือป่าผสมผลัดใบ ที่สูงจาก ระดับทะเลได้ถึงประมาณ ๑,๑๐๐ ม. ออกดอกและเป็น ผลเกือบตลอดปี แต่ส่วนใหญ่ออกในช่วงกลางฤดูฝนถึง ต้นฤดูหนาว ประมาณเดือนกรกฎาคมถึงพฤศจิกายน ใน ต่างประเทศพบที่อินเดีย บังกลาเทศ เมียนมา จีนตอนใต้ และภูมิภาคมาเลเซีย.