คุยเป็นไม้เถา มียางสีขาว แยกแขนงมาก กิ่งเกลี้ยงและมีช่องอากาศทั่วไป
ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรี รูปไข่กลับ หรือรูปขอบขนานกว้าง ๑.๒-๑๑.๕ ซม. ยาว ๓.๗-๑๔ ซม. ปลายเรียวแหลมสั้นหรือบางครั้งมน โคนรูปลิ่มถึงมนขอบมักเป็นคลื่น แผ่นใบบางคล้ายกระดาษถึงหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนเป็นมัน ด้านล่างสีอ่อนและด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๙-๒๘ เส้น มักเป็นเส้นบาง ๆ เรียงขนานกัน ปลายโค้งไปจรดกับเส้นที่อยู่เหนือขึ้นไป ก้านใบยาว ๑-๒ ซม.
ช่อดอกแบบช่อกระจุก ออกที่ซอกใบหรือปลายกิ่งยาวได้ถึง ๒.๘ ซม. ใบประดับรูปกลม ร่วงง่าย ก้านช่อดอกสั้น มีขนละเอียดประปราย กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ยาวประมาณ ๑ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก แต่ละแฉกรูปไข่ กว้าง ๐.๘-๑.๗ มม. ยาว ๑.๘-๒.๖ มม. ปลายมนหรือบางครั้งแหลม มีขนครุยบริเวณขอบหรือเกลี้ยง กลีบดอกสีเหลือง มีกลิ่นหอม โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปทรงกระบอกแคบ ยาว ๓.๘-๖.๕ มม. ช่วงปลายป่องออกเล็กน้อยบริเวณรอบ ๆ เกสรเพศผู้ ด้านนอกเกลี้ยงหรือมีขนเรียงเป็น ๕ แถวห่าง ๆ ด้านในมีขนที่บริเวณรอบเกสรเพศผู้ ปลายหลอดแยกเป็น ๕ แฉก เรียงซ้อนเหลื่อมไปทางช้ายในดอกตูม แต่ละแฉกรูปขอบขนาน ยาว ๐.๓-๑.๕ ซม. ปลายแหลมหรือมนแฉกกลีบ ดอกด้านนอกอาจมีขน เกสรเพศผู้ ๕ เกสร ติดอยู่ในหลอดกลีบดอก สูงจากฐาน ๒.๓-๓.๓ มม. หรือติดอยู่ ประมาณกึ่งกลางของหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูสั้นอับเรณูรูปใบหอกถึงรูปไข่ กว้าง ๐.๓-๐.๖ มม. ยาว ๑-๑.๔ มม. ปลายแหลม โคนมน เรียงรอบยอดเกสรเพศเมีย รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่กลับ ยาว ๐.๖-๑.๔ มม. ไม่มีขน มี ๑ ช่อง ออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียและยอดเกสรเพศเมียยาวรวมกัน ๒.๑-๓ มม. ยอดเกสรเพศเมียเป็นตุ่มรูปไข่ถึงรูปกรวย ปลายแหลม
ผลแบบผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด รูปทรงกลมหรือทรงรูปไข่ กว้าง ๑.๓-๖ ซม. ยาว ๑.๗-๖ ซม. สีเหลืองหรือสีส้ม เปลือกแข็ง หนาประมาณ ๑ มม. เมล็ดเล็ก มีจำนวนมาก รูปไข่ เรียว ไม่มีขน
คุยมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคตะวันออก ภาคตะวันตกเฉียงใต้ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงใต้ และภาคใต้ พบขึ้นตามป่าดิบที่สูงตั้งแต่ใกล้ระดับน้ำทะเลถึงประมาณ ๙๐๐ ม. ในต่างประเทศพบที่อินเดีย (แคว้นอัสสัม) บังกลาเทศ พม่า ภูมิภาคอินโดจีน และมาเลเซีย
ประโยชน์ เถามีรสฝาด ใช้แก้ประดง เข้าข้อ ลมขัดในข้อ ในกระดูก รากแก้มือเท้าอ่อนเพลีย ต้มน้ำดื่ม แก้โรคบิด ชาวมาเลเซียในรัฐกลันตัน ใช้ยางทาแผลผลกินได้และมีสรรพคุณทางสมุนไพร คือ ตากแห้งย่างไฟแล้วป่นผสมกับนํ้า ใช้ทาแผล เปลือกแก้ปวดคืรษะ.