ชื่ออื่น ๆ

แหนปากเป็ด (กลาง)

     ดีปลีน้ำ เป็นพืชล้มลุกหลายปี ขึ้นอยู่ในน้ำ ลำต้น ใต้ดินเป็นเหง้าอยู่ในดินโคลน ลำต้นเหนือดินรูปทรง กระบอกหรือเป็นสันเหลี่ยม เรียวยาวตามระดับความลึก ของน้ำ บริเวณใกล้ผิวน้ำจะเลื้อยทอด แตกกิ่งก้านสาขา เห็นข้อปล้องชัด มีรากแตกเป็นฝอยตรงโคนต้นและตาม ข้อของลำต้นใต้ดิน ลำต้นยาวได้ถึง ๒ ม.
     ใบเดี่ยว เรียงเวียนถึงกึ่งตรงข้าม มี ๒ แบบคือ ใบลอยน้ำ รูปรีหรือขอบขนาน กว้าง ๒-๔ ซม. ยาว ๑๐- ๒๐ ซม. ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบ แผ่นใบหนา คล้ายแผ่นหนัง สีเขียวแกมสีน้ำตาล เส้นใบขนานจากโคน สู่ปลายประมาณ ๒๐ เส้น ก้านใบยาว ๓-๑๐ ซม. ใบใต้ น้ำรูปแถบหรือรูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง ๑-๒.๕ ซม. ยาว ๑๐-๓๐ ซม. ปลายแหลม โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ สีเขียวหรือสีน้ำตาล เส้นใบ ขนานจากโคนสู่ปลายประมาณ ๒๐ เส้น ก้านใบยาว ๑-๕ ซม. หูใบเรียว ยาว ๓-๑๐ ซม.

     ช่อดอกแบบช่อเชิงลด ดอกแน่น สีน้ำตาล รูป ทรงกระบอก ชูเหนือผิวน้ำ ยาว ๕-๑๒ ซม. ก้านช่อดอก ยาว ๒-๑๖ ซม. ดอกสมบูรณ์เพศมีจำนวนมาก ขนาด ประมาณ ๒-๓ มม. กลีบรวม ๔ กลีบ สีขาว รูปไข่ กว้าง ๒-๒.๕ มม. ยาว ๑.๕-๒ มม. เกสรเพศผู้ ๔ เกสร ก้านชู อับเรณูสั้นมาก อับเรณูรูปรี แตกตามยาว รังไข่อยู่เหนือ วงกลีบ มี ๔ รังไข่ แยกจากกันเป็นอิสระและเรียงสลับ กับอับเรณู แต่ละรังไข่มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอด เกสรเพศเมียสั้นมาก ยอดเกสรเพศเมียเป็นแผ่น
     ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง ทรงรูปไข่ มีสัน กว้าง ประมาณ ๒ มม. ปลายเป็นจะงอยสั้น เมล็ดทรงรูปไข่ ยาว ๑.๕-๒ มม. มี ๑ เมล็ด
     ดีปลีน้ำ เป็นพรรณไม้ที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชีย ตั้งแต่เขตอบอุ่นและเขตร้อน ในประเทศไทยพบตาม อ่างเก็บน้ำทางภาคเหนือและแหล่งน้ำจืดทางภาคกลาง ขยายพันธุ์อย่างรวดเร็ว จัดเป็นวัชพืชน้ำที่ทำให้แหล่งน้ำ ตื้นเขิน.