ชื่ออื่น ๆ

ดีปลีเชือก (นครศรีธรรมราช, พัทลุง)

     ดีปลีเป็นไม้เถา ลำต้นและกิ่งมีข้อโป่งพอง เกลี้ยง ถึงมีขนประปราย มีรากยึดเกาะออกตามข้อ
     ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรีหรือรูปรีแกมรูปขอบ ขนาน กว้าง ๓-๗ ซม. ยาว ๙-๑๔ ซม. ปลายแหลม อาจ พบเรียวแหลม โคนเบี้ยวหรือตัด ขอบเป็นคลื่น แผ่นใบ ค่อนข้างหนาคล้ายแผ่นหนัง ด้านบนสีเขียวเข้ม เกลี้ยง ด้านล่างสีเขียวนวล เกลี้ยงถึงมีขนประปราย เส้นแขนงใบ ข้างละ ๓-๖ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห เห็นไม่ค่อยชัด หูใบรูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน หุ้มปลายยอดและร่วงง่าย ก้านใบยาว ๐.๖-๑.๕ ซม.
     ดอกแยกเพศต่างต้นหรือร่วมต้น ช่อดอกแบบ ช่อเชิงลด ออกตรงข้ามใบที่ลำต้นถึงปลายกิ่ง รูปทรง กระบอก ดอกสีขาวหรือสีเขียวอมขาว ช่อตั้ง ช่อดอก เพศผู้กว้าง ๑.๕-๒ มม. ยาว ๑-๒ ซม. ก้านช่อดอกยาว ๔-๘ มม. ช่อดอกเพศเมียกว้าง ๓-๕ มม. ยาว ๐.๙-๑.๘ ซม. ก้านช่อดอกยาว ๑-๑.๖ ซม. ดอกอัดแน่นบนแกนช่อดอก ไม่มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก ใบประดับแบบก้นปิด สีเหลือง เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑ มม. ก้านยาวประมาณ ๐.๗ มม. ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๓ เกสร ก้านชูอับเรณู ยาว ๐.๕-๐.๗ มม. อับเรณูยาว ๐.๘-๑ มม. มี ๒ พู แตก ตามขวาง ดอกเพศเมียรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ค่อนข้างกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๑.๗ มม. มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๐.๒ มม. ยอด เกสรเพศเมียมี ๓ แฉก มีขน

     ผลแบบผลผนังชั้นในแข็ง ไม่มีก้าน ฉ่ำน้ำ อัด แน่นและเชื่อมเป็นเนื้อเดียวกันกับแกนช่อผล ช่อผลรูป ทรงกระบอกปลายมน ตั้งตรง กว้าง ๓-๖ มม. ยาว ๒.๓- ๓.๕ ซม. ก้านช่อผลยาว ๐.๘-๑.๘ ซม. ช่อผลแก่สีเขียว สุก สีแดง มียอดเกสรเพศเมียติดทนที่ปลายผล มีใบประดับ ติดทนซึ่งเปลี่ยนจากสีเหลืองเป็นสีแดง

     ดีปลีเป็นพืชที่นำเข้ามาปลูกในประเทศไทย ออกดอกและเป็นผลตลอดปี
     ประโยชน์ ใช้เป็นเครื่องเทศและสมุนไพร.