ต่างไก่ใต้เป็นไม้พุ่ม สูง ๑-๒.๕ ม. กิ่งรูปทรงกระบอก มีขนสั้นประปรายหรือค่อนข้างเกลี้ยง

 ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปรีถึงรูปไข่กลับหรือรูปใบหอก กว้าง ๔-๑๓ ซม. ยาว ๗-๓๔ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลมสั้น โคนรูปลิ่มหรือสอบเรียวสั้น ๆ ขอบเรียบแผ่นใบค่อนข้างบาง มีขนแข็งเอนประปรายถึงเกลี้ยงด้านล่างมีนวลเล็กน้อย เส้นแขนงใบข้างละ ๕-๑๓ เส้น ก้านใบยาว ๐.๕-๓ ซม. มีขนสั้นประปรายหรือเกลี้ยง

 ช่อดอกแบบช่อกระจะ ออกเหนือซอกใบ ยาว ๕-๑๕ ซม. ช่อแน่น อวบสั้น เกลี้ยง ห้อยลงและโค้งพับลงบริเวณโคนช่อ ก้านช่อดอกยาว ๕-๑๕ ซม. แกนกลางช่อป่องพอง ใบประดับ ๓ ใบ รูปสามเหลี่ยม ยาวประมาณ ๒.๕ มม. ร่วงง่าย มีรอยแผลรูปจันทร์เสี้ยวเด่นชัด ดอกสีขาวและมักมีแต้มสีม่วงหรือสีเหลือง ยาว ๑.๓-๒ ซม. ก้านดอกยาว ๑-๑.๕ ซม. มีขนละเอียด กลีบเลี้ยง ๕ กลีบ สีขาวหรือสีเหลืองแกมสีเขียวอ่อน ขนาดไม่เท่ากัน ปลายกลีบมน กลีบเลี้ยงชั้นนอกมี ๓ กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน ขอบมีขนครุย กลีบบน ๑ กลีบ ลักษณะเป็นถุงโค้งป่องพองที่โคน ยาวประมาณ ๘.๕ มม. กลีบล่าง ๒ กลีบ รูปไข่กว้างกว้างประมาณ ๔ มม. ยาว ๓-๓.๕ มม. กลีบเลี้ยงชั้นในมี ๒ กลีบ ขนาดใหญ่กว่า มักมีลักษณะคล้ายกลีบดอกรูปไข่กลับและเป็นรูปคุ่ม ยาว ๑.๒-๑.๗ ซม. ขอบมีขนครุยละเอียด กลีบดอก ๓ กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน กลีบบนยาว ๑-๑.๔ ซม. มักเชื่อมกับกลีบคู่ล่างรูปเรือที่บริเวณส่วนปลาย หุ้มส่วนของอับเรณูและยอดเกสรเพศเมียถิ่นที่อยู่และลักษณะวิสัยกลีบส่วนที่แยกเป็นอิสระยาว ๔-๕ มม. กลีบคู่ล่างยาว ๑-๑.๔ ซม. ปลายมีรยางค์เป็นตุ่มมีเนื้อ ๒ พู แต่ละพูยาว ๒.๘-๔ มม. เกสรเพศผู้ ๘ เกสร ยาว ๑-๑.๕ ซม. เชื่อมติดกันเป็นแผ่นคล้ายกาบ ขอบม้วนเข้าหากัน และเชื่อมติดกับกลีบดอก จานฐานดอกรูปวงแหวน สูงประมาณ ๐.๖ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไตถึงรูปหัวใจกลับ แบนกว้าง ๑.๘-๓ มม. ยาว ๑.๕-๓ มม. บางส่วนมีปีก เกลี้ยงหรือขอบมีขนครุย มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๑ เม็ด ห้อยลง ก้านยอดเกสรเพศเมียยาว ๑-๑.๒ ซม. เกลี้ยงส่วนล่างตรง ส่วนบนรูปเคียว ยอดเกสรเพศเมียมี ๒ พู

 ผลแบบผลแห้งแตก สีม่วงแกมสีเขียวหรือสีม่วงเข้ม รูปทรงกระบอกหรือรูปไต ปลายเว้าตื้นหรืออาจเว้าลึกเป็น ๒ พู กว้าง ๐.๗-๑.๓ ซม. ยาว ๕-๘ มม. เกลี้ยง ขอบเป็นสัน มีปีกแคบ กว้างได้ถึง ๑.๕ มม. เมล็ดสีดำ ทรงรูปไข่กลับหรือรูปทรงรี กว้าง ๓-๔ มม. ยาว ๔.๕-๕ มม. แบนด้านข้าง เกลี้ยง มีสันเล็ก ๆ และมีปุ่ม มี ๒ เมล็ด มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีส้มสด รูปหมวกกันน็อค ยาวได้ถึง ๕ มม. หุ้มอย่างน้อยครึ่งหนึ่งของความยาวเมล็ด

 ต่างไก่ใต้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบตามพื้นที่ลาดชันในป่าดิบ ที่สูงจากระดับทะเลปานกลาง ๔๐๐-๙๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ในต่างประเทศพบที่คาบสมุทรมาเลเซียเกาะสุมาตรา เกาะชวา เกาะบอร์เนียว และฟิลิปปินส์.