คำป่าเป็นไม้พุ่ม สูง ๖๐-๙๐ ซม. ลำต้นตั้งตรง
ใบเดี่ยว เรียงเวียน รูปรี รูปไข่ หรือรูปไข่กลับกว้าง ๐.๕-๓.๕ ซม. ยาว ๑-๘ ซม. ปลายแหลมหรือมนและเป็นติ่งหนาม โคนแหลม ขอบเรียบหรือจักฟันเลื่อยแกมหยักซี่ฟันตื้น ๆ แผ่นใบเกลี้ยง ก้านใบยาว ๐.๔-๑ ซม. หูใบรูปลิ่ม ขนาดเล็ก ร่วงง่าย
ช่อดอกแบบช่อกระจุกหรือเป็นดอกเดี่ยว ออกที่ซอกใบหรือปลายกิ่ง ก้านดอกยาว ๑.๒-๓.๕ ซม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันสั้น ๆ ปลายแยกเป็น ๕ แฉก ขนาดไม่เท่ากัน รูปขอบขนานแกมรูปไข่ ปลายแหลม ยาว ๑-๑.๘ ซม. แฉกนอก ๒ แฉก ใหญ่กว่าแฉกในที่มี ๓ แฉก กลีบดอกสีเหลือง มี ๕ กลีบ รูปไข่กลับ กว้าง ๒-๒.๕ ซม. ยาว ๒.๕-๓.๕ ซม. ปลายตัดตรงค่อนข้างมน มีก้านกลีบยาว กลีบบิดเวียน เกสรเพศผู้ที่สมบูรณ์ ๕ เกสร เรียงสลับกับกลีบดอก และเกสรเพศผู้ที่เป็นหมันอีก ๕ เกสร อยู่ตรงกับกลีบดอก ก้านชูอับเรณูที่สมบูรณ์
ผลแบบผลแห้งแตก รูปทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๖ มม. มี ๖-๘ พู แต่ละพูมี ๑ เมล็ด รูปไต
คำป่ามีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือ พบในป่าดิบ ป่าสน และที่รกร้างว่างเปล่าที่สูงจากระดับนํ้าทะเล ๖๐๐-๑,๕๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนพฤศจิกายนถึงมีนาคม ในต่างประเทศพบที่อินเดียตอนเหนือ เนปาล ภูฏาน พม่า จีนตอนใต้ ลาว และเวียดนาม.