ชื่ออื่น ๆ

สิงขรา (เหนือ)

ตากะปอเป็นไม้ล้มลุก สูง ๘-๓๐ ซม. ต้นตั้งขึ้นแตกกิ่งมาก กิ่งก้านเป็นสี่เหลี่ยม

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปไข่ถึงรูปรี กว้าง ๐.๕-๑.๕ ซม. ยาว ๒-๓ ซม. ปลายแหลม โคนรูปลิ่มถึงมนขอบเรียบ เส้นโคนใบ ๑-๓ เส้น ไม่มีก้านใบ

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกแยกแขนง คล้ายช่อเชิงหลั่น ออกตามปลายกิ่ง ก้านดอกยาว ๑.๕-๓.๕ ซม. มักโค้งขึ้นเล็กน้อย ดอกตูมทรงรูปไข่ ปลายแหลม กลีบบิดเวียน กลีบเลี้ยงสีเขียวเข้ม โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย ปลายแยกเป็นแฉกลึก ๕ แฉก พบน้อยที่มี ๔ แฉก แฉกรูปรีกว้าง ๑-๒ มม. ยาว ๔-๕ มม. ปลายแหลม กลีบดอกสีขาวมีเส้นกลีบสีม่วงตามยาวหลายเส้น โคนเชื่อมติดกันเล็กน้อย ปลายแยกเป็นแฉกลึก ๕ แฉก พบน้อยที่มี ๔ แฉก แฉกรูปรี กว้าง ๓-๘ มม. ยาว ๐.๗-๑.๕ ซม. ปลายแหลม ขอบม้วนงอเข้าด้านในเล็กน้อย โคนกลีบดอกแต่ละกลีบมีต่อมรูปขอบขนาน ๒ ต่อม รอบต่อมมีขนครุยยาวประมาณ ๐.๗ มม. ยกเว้นบริเวณโคน เกสรเพศผู้ ๕ เกสร พบน้อยที่มี ๔ เกสร ติดอยู่ที่โคนและเรียงสลับกับแฉกกลีบดอก ก้านชูอับเรณูรูปเส้นด้าย ยาว ๓-๕ มม. อับเรณูรูปไข่ ยาวประมาณ ๑ มม. รังไข่อยู่เหนือวงกลีบรูปทรงรีแกมรูปทรงกระบอก กว้างประมาณ ๑ มม. ยาว ๒-๔ มม.

 ผลแบบผลแห้งแตก มี ๒ พู รูปทรงรีแกมรูปทรงกระบอก กว้าง ๑-๓ มม. ยาว ๕-๘.๕ มม. เมล็ดขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

 ตากะปอเป็นพรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย มีเขตการกระจายพันธุ์ทางภาคเหนือ ตามสันเขาในพื้นที่เปิดโล่งที่สูงจากระดับทะเลปานกลางมากกว่า ๒,๐๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนมิถุนายนถึงธันวาคม.