ชื่ออื่น ๆ

ม่วงกวาง, ส้มกวาง, สรรพคุณ (ใต้)

ชะมวงกวางเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูง ๑-๑๐ ม. เส้นรอบวง ๑๐-๖๐ ซม. เปลือกสีน้ำตาลแกมเทา มีรอยแตกเป็นร่องเล็ก ๆ ตามยาว กิ่งอ่อนมีรอยแผลใบสีน้ำตาลแดง เปลือกชั้นในสีน้ำตาลแดง

 ใบเดี่ยว เรียงเวียนถี่ตามปลายกิ่ง รูปใบหอกกลับ กว้าง ๑-๓ ซม. ยาว ๔.๕-๑๒ ซม. ปลายแหลมโคนสอบเรียวไปสู่ก้านใบ แผ่นใบค่อนข้างหนา ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีเขียวอ่อน เส้นกลางใบแบนหรือเป็นร่องทางด้านบน และเป็นสันนูนเด่นชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบข้างละ ๖-๑๑ เส้น ปลายเส้นจดกับเส้นถัดไปก่อนถึงขอบใบ เส้นใบย่อยแบบร่างแห สังเกตเห็นได้ทางด้านบน ใบแห้งสีน้ำตาลแกมสีชมพูเรื่อ ก้านใบสั้นมากหรือเห็นไม่ชัด

 ช่อดอกแบบช่อกระจุก หรือเป็นดอกเดี่ยว ๆ ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง แต่ละช่อมี ๑-๓ ดอก พบน้อยที่มี ๗ ดอก ก้านช่อยาว ๒-๕ ซม. ก้านดอกยาว ๑-๑.๕ ซม. โคนก้านมีใบประดับรูปใบหอกหรือรูปใบหอกกลับ ๒ ใบ กว้างประมาณ ๒ มม. ยาวประมาณ ๕ มม. เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน กลีบเลี้ยง ๕ กลีบกว้างประมาณ ๔ มม. ยาวประมาณ ๗ มม. เรียงซ้อนเหลื่อม ปลายกลีบแผ่กว้าง โคนกลีบงุ้มเข้าและสอบเล็กน้อย ด้านนอกมีขนสั้นสีเทา ด้านในเกลี้ยง กลีบดอก ๕ กลีบ สีขาวอมชมพู เรียงบิดเวียนไปทางขวา กลีบกว้างประมาณ ๐.๕ ซม. ยาวประมาณ ๑.๕ ซม. โคน

 ผลแบบผลแห้งแตกตามรอยประสาน รูปกรวยคว่ำ กว้างประมาณ ๑ ซม. ยาวประมาณ ๒ ซม. มีพูตามยาว ผลแยกจากโคนสู่ปลาย มียอดเกสรเพศเมียติดทน เมล็ดรูปขอบขนานแคบ ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก

 ชะมวงกวางมีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคใต้ พบตามป่าดิบชื้นที่ลุ่มต่ำและป่าพรุที่สูงใกล้ระดับทะเล ออกดอกและเป็นผลเดือนมีนาคมถึงตุลาคม ในต่างประเทศพบที่มาเลเซียและอินโดนีเซีย.