ชื่ออื่น ๆ

ต้นสามลิ้น (เหนือ)

เข็มสาวพม่าเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก สูง ๑-๒.๕ ม. เปลือกเรียบเป็นมันวาว สีฟางแห้ง กิ่งเปราะและหักง่าย

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปใบหอก กว้าง ๓-๖ ซม. ยาว ๑๐-๒๒ ซม. ปลายแหลมถึงเรียวแหลมโคนสอบเรียว ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ ด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีเขียวอ่อน เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน เส้นแขนงใบข้างละ ๑๐-๒๐ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแหก้านใบยาว ๐.๕-๒ ซม. หูใบระหว่างก้านใบรูปไข่หรือเกือบกลม กว้าง ๔-๕ มม. ยาว ๖-๗ มม.

 ช่อดอกแบบช่อกระจุกเชิงประกอบ ออกที่ปลายกิ่งเป็นช่อใหญ่ ช่อยาว ๔-๙ ซม. ก้านช่อยาว ๒-๔ ซม. ดอกสีเหลือง ก้านดอกยาวได้ถึง ๕ มม. เกลี้ยง กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ยาว ๒-๓ มม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ยาว ๑.๕-๒ ซม. ปลายแยกเป็น ๕ แฉก กว้างประมาณ ๒.๕ มม. ยาวประมาณ ๑.๕ มม. ด้านนอกเกลี้ยง ด้านในมีขนประปราย เกสรเพศผู้ ๕ เกสร พบน้อยที่มี ๔ เกสร ติดภายในหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูโผล่ไม่พ้นหลอดกลีบดอก อับเรณูรูปขอบขนานยาวประมาณ ๓ มม. รังไข่อยู่ใต้วงกลีบ มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุลจำนวนมาก ก้านยอดเกสรเพศเมียยาวประมาณ ๓.๕ มม. ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น ๒ แฉก โผล่ไม่พ้นหลอดกลีบดอก

 ผลคล้ายผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด เส้นผ่านศูนย์กลาง ๓-๔ มม. สีเขียวเข้ม มีกลีบเลี้ยงติดทน เมล็ดเล็กสีดำ

 เข็มสาวพม่ามีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยทางภาคเหนือและภาคตะวันตกเฉียงใต้ พบตามป่าดิบชื้นที่สูงจากระดับทะเล ๒๘๐-๑,๒๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเดือนพฤษภาคมถึงธันวาคม ในต่างประเทศพบที่เมียนมา.