เพลงช้า

เพลงในอัตรา ๒ ชั้นประเภทหนึ่ง มีหลาย ๆ เพลงบรรเลงติดต่อกันเรียกว่า “เพลงเรื่อง” เช่น เพลงช้าเรื่องเต่ากินผักบุ้ง เพลงช้าเรื่องมอญแปลง เพลงช้าเรื่องตะนาว (ดู เพลงเรื่อง ประกอบ) เมื่อบรรเลงเพลงช้าแล้ว โดยประเพณีจะต้องบรรเลงเพลงสองไม้และเพลงเร็วต่อไป

 เพลงช้าเป็นเพลงของปี่พาทย์สำหรับบรรเลงในการแสดงโขนละคร ในกิริยาไปมาอันงดงามและเป็นระเบียบเรียบร้อย โดยปรกติใช้บรรเลงเฉพาะการไปมาของโขนละคร ตัวพญามหากษัตริย์ หรือนางพญา

 การบรรเลงปี่พาทย์ในพระราชพิธีเวลาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินมาถึง หรือผู้เป็นประธานของงานนั้นมาถึง ปี่พาทย์จะต้องบรรเลงเพลงช้าจนกว่าจะประทับเรียบร้อยแล้ว หรือประธานได้นั่งที่เรียบร้อย ในกรณีนี้ไม่ต้องบรรเลงเพลงเร็วติดต่อกันไป ในงานพิธีที่มีพระสงฆ์มาเจริญพระพุทธมนต์หรือฉันภัตตาหารเวลาพระสงฆ์มาถึง ก็ต้องบรรเลงเพลงช้าจนกว่าพระสงฆ์จะเข้านั่งยังอาสนะเรียบร้อยเช่นกัน