เปิงมาง

กลองชนิดหนึ่ง (ดู กลอง ประกอบ) ใช้ตีจังหวะหยอกล้อกับตะโพนหรือกลองทัดเพื่อเพิ่มรสชาติ “เปิงมาง” เป็นคำภาษามอญ แต่เดิมคงเป็นเครื่องดนตรีของมอญ มีรูปร่างยาวเหมือนกระบอกแต่ป่องกลางเล็กน้อย หุ่นกลองทำด้วยไม้จริง ขึ้นหนัง ๒ หน้า หน้ามีขนาดเกือบเท่ากัน ใช้สายโยงเร่งเสียงทำด้วยหนังเรียดร้อยจากหนังไส้ละมานเรียงกันถี่ ๆ จนไม่เห็นไม้หุ่นกลอง บางทีก็ทำหนังรัดอกเช่นเดียวกับตะโพน นักดนตรี ไทยได้นำเอาเปิงมางมาใช้และสร้างขึ้นให้มีขนาดหน้าข้างหนึ่งกว้างประมาณ ๑๗ เซนติเมตร ติดข้าวตะโพนเพื่อให้ได้เสียงที่ต้องการ ส่วนอีกหน้าหนึ่งกว้างประมาณ ๑๖ เซนติเมตร ไม่ติดข้าวตะโพน ทำหุ่นกลองให้ยาวกว่าที่ใช้ในวงปี่พาทย์มอญ คือ ยาวประมาณ ๕๔ เซนติเมตร มีห่วงหนังผูกสายสำหรับคล้องคอ ใช้เดินตีก็ได้ เช่น ใช้ตีนำกลองชนะในกระบวนพยุหยาตราหรือตีประโคมประจำพระบรมศพ พระศพและศพ คนตีเปิงมางนำกลองชนะนี้ เรียกว่า “จ่ากลอง” คู่กับคนเป่าปี่ ซึ่งเรียกว่า “จ่าปี่”