ทำนองที่เกิดจากการประพันธ์เพื่อขับร้องและบรรเลงดนตรี มีระดับเสียงสูงต่ำ สั้นยาว หนักเบา จัดเข้าระเบียบ มีประโยค วรรคตอน สัมผัส และจังหวะ ผสมผสานกลมกลืนจะมีลูกล้อลูกขัด สอด เหลื่อม ล้ำ หรือไม่มีก็ได้ ทั้งนี้ก่อให้เกิดความไพเราะ ความโศกเศร้า ความคึกคะนอง หรือเร้าใจให้สนุกสนาน เพลิดเพลิน และเกิดจินตนาการตามความประสงค์ของผู้ประพันธ์