โกงกาง-ปลา

Glyptothorax platypogonoides (Bleeker)

ชื่อวิทยาศาสตร์
Glyptothorax platypogonoides (Bleeker) วงศ์ Sisoridae (Bagariidae)
ชื่ออื่น ๆ
ปลาติดหิน
ชื่อสามัญ
Triangular Plaited Catfish

 


ลักษณะทั่วไป เป็นปลากระดูกแข็ง ความยาวตลอดตัวประมาณ ๙.๖ เซนติเมตร ลำตัวทรงกรวยเรียวท้ายคล้ายปลาแค้ ความกว้างลำตัวประมาณ ๑ ใน ๖ เท่าของความยาวลำตัวเมื่อวัดถึงคอดหาง คอดหางยาว ๒-๒.๕ เท่าของคอดหางส่วนที่กว้างน้อยที่สุด หัวแบนลาดลงทางด้านหน้า ลำตัวมีหนังคลุม ผิวมีตุ่ม ขนาดใหญ่บ้างเล็กบ้างสลับทั่วตัว บริเวณหน้าท้องตุ่มจะเล็กกว่า ตลอดแนวเส้นข้างตัวมีตุ่มกลมโตกว่าตุ่มตามลำตัว ตาเล็กอยู่ด้านบนของหัวประมาณกลางหัว ปากอยู่ต่ำ ริมฝีปากโค้ง โดยริมฝีปากบนโค้งกว่าริมฝีปากล่าง ฟันซี่เล็กละเอียดขนาดเท่า ๆ กัน ไม่มีฟันที่เพดานปาก รูจมูกมีข้างละ ๒ รูอยู่ชิดกันคั่นด้วยหนวดสั้น ๆ มีหนวดทั้งหมด ๔ คู่ คือ หนวดที่ปลายขากรรไกรบน ๑ คู่ซึ่งมีโคนใหญ่กว่าหนวดคู่อื่น ๆ และยาวถึงประมาณกลางฐานครีบอก ใต้คางมีหนวด ๒ คู่ คู่นอกยาวเกือบถึงฐานเงี่ยงครีบอก คู่ในยาวประมาณครึ่งหนึ่งของคู่นอก และหนวดคั่นรูจมูกอีก ๑ คู่ บริเวณด้านท้องใกล้คอดคอระหว่างครีบอกทั้งสองเป็นผิวหนังพับนูนเป็นริ้วเห็นเป็นรอยย่น มีความยาวของรอยย่นมากกว่าความกว้าง และตอนปลายของรอยย่นบริเวณกลางแนวท้องเป็นผิวเรียบรูปสามเหลี่ยม รอยย่นนี้ใช้เกาะยึดพื้น ช่องเหงือกเปิดกว้างมีกระดูกในหนังปิดเหงือก ๘-๙ ซี่ แผ่นปิดเหงือกติดกับคอดคอ ครีบหลังมีเงี่ยงหยักลงที่ขอบหลังยาวประมาณ ๓ ใน ๔ เท่าของหัวและมีก้านครีบแขนง ๖ ก้าน มีสันนูนยาวเป็นช่วง ๆ ก่อนถึงครีบไขมัน ครีบไขมันยาวไม่ถึงครึ่งหนึ่งของระยะระหว่างครีบหลังกับครีบไขมัน ครีบอกแผ่กางขนานกับพื้นมีเงี่ยงหยักลงขอบหลัง ๑ เงี่ยง และมีก้านครีบแขนง ๙-๑๐ ก้าน ครีบท้องอยู่เยื้องไปทางหางในแนวระดับต่อจากครีบหลังและมีก้านครีบแขนง ๖ ก้าน ครีบก้นมีก้านครีบอ่อนเดี่ยว ๓-๔ ก้านและก้านครีบแขนง ๙-๑๐ ก้าน ครีบหางยาวมากกว่าหัวและแฉกลึก ลำตัวสีน้ำตาลแดง เส้นข้างตัวสีเหลือง ด้านท้องสีเหลืองนวล โคนครีบหลัง ครีบไขมัน ครีบอก ครีบก้น และครีบหางสีออกดำ ต่อจากฐานครีบหลังมีแถบสีจางและมีจุดสีเข้มต่อจากนั้นและปลายครีบสีจาง
     ปลาโกงกางอยู่ตามลำธารในป่าสูง ตามทิวเขาตะนาวศรี ห้วยแม่สะเรียงในจังหวัดแม่ฮ่องสอน แม่น้ำปิงในจังหวัดเชียงใหม่ ภาคใต้พบตอนต้นของแม่น้ำตาปีในจังหวัดนครศรีธรรมราช บ้านดอนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี ต่างประเทศพบตามต้นน้ำอิรวดี ลุ่มน้ำสาละวิน แคว้นอัสสัมของประเทศ อินเดีย และที่เกาะสุมาตราของประเทศอินโดนีเซีย
     เนื่องจากเป็นปลาขนาดเล็ก พบน้อย จึงเหมาะที่จะเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม.

 

ชื่อหลัก
โกงกาง-ปลา
ชื่อวิทยาศาสตร์
Glyptothorax platypogonoides (Bleeker)
ชื่อสกุล
Glyptothorax
ชื่อชนิด
platypogonoides
ชื่อผู้ตั้งชื่อชนิดสัตว์
(Bleeker)
ชื่อวงศ์
Sisoridae (Bagariidae)
ชื่ออื่น ๆ
ปลาติดหิน
ชื่อสามัญ
Triangular Plaited Catfish
ผู้เขียนคำอธิบาย
ผศ.เฉลิมวิไล ชื่นศรี
คำสำคัญ
-
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานสัตว์ อักษร ก กองวิทยาศาสตร์ อนุกรมสัตว์ ก.1.pdf