กะแท้-แมลง

ชื่ออื่น ๆ
แมงกะแท้, ตัวกะแท้
ชื่อสามัญ
Burrower Bugs, Ground Bugs, Negro Bugs

 


ลักษณะทั่วไป เป็นแมลงพวกมวนขนาดเล็ก ลำตัวยาว ๘-๑๒ มิลลิเมตร สันหลังอกอันเป็นบริเวณที่กว้างที่สุด กว้าง ๔-๕ มิลลิเมตร ลำตัวตั้งแต่หัวจดท้องเมื่อมองดูทางด้านหลังรูปร่างคล้ายโล่ หัว อก และลำตัวสีน้ำตาลแก่อมดำหรือสีเกือบดำ หัวเล็กซ่อนอยู่ใต้ขอบด้านหน้าของอกปล้องแรกที่โค้งและเว้าเข้าไปทำให้เห็นหัวและตาได้ยาก หนวดมี ๕ ปล้อง ยาวโผล่ออกมา ปากแบบเจาะดูด สั้น มี ๔ ปล้อง อกปล้องแรกใหญ่ และบางชนิดมีแผ่นแข็งสามเหลี่ยมคลุมอยู่บนสันหลัง อก กับปีกส่วนที่แข็งซึ่งใหญ่คลุมไปตามสันหลังและท้องจนเกือบหมด คงเหลือแต่ปลายท้องซึ่งเป็นส่วนของปีกบาง ๆ คลุมอยู่ทำให้มองคล้ายแมลงพวกด้วงปีกแข็งมากขึ้น และทำให้เกิดความเข้าใจผิด ได้ง่ายว่าแมลงกะแท้เป็นพวกด้วงปีกแข็ง ลักษณะที่สำคัญของแมลงกะแท้ก็คือ ขาทั้ง ๓ คู่มีหนามคลุมเต็มไปหมด นอกจากนี้เวลาไปจับต้องตัวหรือถูกรบกวนจะปล่อยกลิ่นเหม็นฉุนจากต่อมกลิ่นที่อยู่ด้านหลังของอกปล้องสุดท้ายออกมา กลิ่นเหม็นฉุนนี้อาจมีลักษณะเหม็นเขียวหรือคล้ายอุจจาระคนก็มี ในกรณีที่เป็นตัวอ่อนต่อมกลิ่นนี้จะมีช่องเปิดอยู่บริเวณหลังส่วนท้องปล้องที่ติดกับอก
     แมลงกะแท้ส่วนใหญ่อยู่ในวงศ์ Cydnidae และนักวิทยาศาสตร์บางกลุ่มก็แยกวงศ์นี้ออกไปเป็นวงศ์ Podopidae เพิ่มขึ้นอีกวงศ์หนึ่ง โดยแยกว่าพวกที่มีแผ่นแข็งสามเหลี่ยมหรือสี่เหลี่ยมที่สันหลังใหญ่หรือยาวกว่าแผ่นแข็งของปีกจนคลุมส่วนท้องเกือบหมดอยู่ในวงศ์ Podopidae นอกจากนี้มุมที่ด้านหน้าของสันหลังอกปล้องแรกมักมีหนามแหลม ส่วนในวงศ์ Cydnidae นั้น แผ่นแข็งสามเหลี่ยมที่สันหลังสั้นกว่าแผ่นแข็งของปีก และมุมด้านหน้าของสันหลังอกปล้องแรกไม่มีหนาม
     แมลงกะแท้ที่มักพบบ่อย ๆ คือชนิด Geotomus pygmaeus (Dallas) มีชื่อสามัญโดยเฉพาะว่า Oceanic Burrower Bug แมลงชนิดนี้มีสีดำเป็นมันตลอดทั้งหัว ตัว ท้อง และปีก อาจมีสีน้ำตาลแก่ตลอดปนอยู่บ้างซึ่งเป็นพวกที่ลอกคราบใหม่ ๆ หรือสีเพี้ยนไปบ้าง ลำตัวยาว ๘-๙ มิลลิเมตร ส่วนกว้างที่สุดประมาณ ๔ มิลลิเมตร รูปร่างค่อนไปทางยาวรีมากกว่าที่จะเป็นรูปโล่ แผ่นแข็งสามเหลี่ยมที่สันหลังมีขนาดใหญ่คลุมไปถึงปลายส่วนท้อง แต่ก็ยังสั้นกว่าแผ่นแข็งของปีก แผ่นบางของปีกที่คลุมส่วนที่เหลือของท้องพอดีจึงเล็กกว่าแผ่นแข็งของปีกมาก
     แมลงกะแท้ชนิดนี้มักอาศัยอยู่รวมกันเป็นกลุ่มบริเวณโคนต้นพืชในกองปุ๋ยหมัก ดินร่วน ใต้แผ่นไม้ที่วางทับบนดิน ใต้หิน หรือมูลสัตว์ มักมาเล่นไฟโดยเฉพาะในคืนที่มีอากาศร้อนหรือฝนตกใหม่ ๆ ไม่ปรากฏว่าเป็นแมลงที่ทำลายพืชเศรษฐกิจใด ๆ ให้เสียหาย คงดูดน้ำเลี้ยงตามโคน หรือรากพวกวัชพืช พวกหญ้า เช่น หญ้านมหนอน, หญ้าเห็บ (Paspalum spp.) เป็นอาหาร จึงไม่ได้มีผู้สนใจที่จะศึกษาวัฏจักรชีวิตของแมลงชนิดนี้ในประเทศไทย
     อย่างไรก็ตาม แมลงชนิดนี้มีแพร่หลายตั้งแต่ประเทศในเขตภูมิภาคเอเชียใต้ เช่น อินเดีย ไปจนถึงภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และในมลรัฐฮาวาย ประเทศสหรัฐอเมริกา.

 

ชื่อหลัก
กะแท้-แมลง
ชื่อวงศ์
Cydnidae,Podopidae
ชื่ออื่น ๆ
แมงกะแท้, ตัวกะแท้
ชื่อสามัญ
Burrower Bugs, Ground Bugs, Negro Bugs
ผู้เขียนคำอธิบาย
ศ. ดร.สุธรรม อารีกุล
คำสำคัญ
-
แหล่งอ้างอิง
อนุกรมวิธานสัตว์ อักษร ก กองวิทยาศาสตร์ อนุกรมสัตว์ ก.1.pdf