ลักษณะทั่วไป คล้ายนกกระตั้วแต่โตกว่าและสีแตกต่างกัน วัดจากปลายปากถึงปลายหางยาวประมาณ ๕๖ เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ ๑ กิโลกรัม ตัวเมียขนาดเล็กกว่าตัวผู้เล็กน้อย ขนสีดำตลอดตัว หนังใต้ตาสีแดงและจะแดงจัดยิ่งขึ้นเมื่อตกใจ ลิ้นสีแดงปลายดำ ปากสีเทาอมดำ ขาสีเทา ม่านตาสีน้ำตาลแก่ ปรกติหงอนจะเอนราบไปทางด้านหลัง แต่จะตั้งขึ้นเมื่อคึก ตกใจ หรืออยู่ในระหว่างการต่อสู้
นกชนิดนี้มักเกาะกิ่งไม้แห้งที่เรือนยอดของต้นไม้ใหญ่ ร้องเสียงดัง กินเมล็ดพืช ผลไม้ ผลไม้เปลือกแข็ง ตาอ่อนของต้นไม้ และเชื่อกันว่ากินแมลงด้วย
นกกระตั้วดำทำรังตามโพรงไม้โดยรองก้นรังด้วยเศษกิ่งไม้ซึ่งกัดเป็นชิ้นเล็ก ๆ วางไข่คราวละ ๑ ฟอง ใช้เวลาฟัก ๓๑-๓๕ วัน เมื่อออกจากไข่แล้วลูกนกจะอยู่ในรังจนอายุ ๑๐๐-๑๑๐ วัน และพ่อแม่จะยังคงป้อนอาหารอีกถึง ๖ สัปดาห์
นกชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดและอาศัยในบริเวณเกาะนิวกินี และตอนเหนือสุดของรัฐควีนส์แลนด์ประเทศออสเตรเลีย.